जीवन शिक्षण मंदिर येळीचे द्रोणाचार्य

 जीवन शिक्षण मंदिर येळीचे  द्रोणाचार्य

                  लेख 07   दि.19/05/2021

       आजचा हा लेख खास त्या  द्रोणाचार्यासाठी आहे .त्यांच्याच योगदानामुळे आज आपले गाव हे  महाराष्ट्र राज्याला शिक्षक पुरवणारे गाव म्हणून प्रसिद्ध आहे. हेच ते द्रोणाचार्य आहेत ज्यांनी मुलांचे भविष्य घडवण्यासाठी व शिक्षणाचा गाडा ओढण्यासाठी शिक्षकांच्या फौजा तयार केल्या.या लेखाच्या माध्यमातून त्या सर्व गुरुजनांना एक छोटीशी श्रद्धांजली .

       महाराष्ट्रात सगळ्यात जास्त शिक्षक पुरवणारे गाव म्हणून आपल्या गावाची एक ओळख झाली खरी पण नाव होण्यामाघे सिंहाचा वाटा आहे तो म्हणजे आपल्या जीवन शिक्षण मंदिर  येळी या शाळेचा व येथील सर्व गुरुजनांचा . शाळेची स्थापना सन १९०५ मध्ये झाली . ही शाळा १ ली. ते ७ वी.पर्यंत होती .परंतु या शाळेत ५ ते ७वी शिक्षण घेण्यासाठी अजू बाजुतील गावातील,वड्या वस्तीवरील म्हणजेच बडेवाडी, बोंदरवाडी, जिरेवाडी, पिंपळगाव , शेकटे , फुंदे टाकळी, दैत्य नांदूर आणि सोनोशी ,कोनोशी या पंचकृषितील मुलं या शाळेत येत असे. एवढेच नव्हे तर आपल्या गावातील लोकांच्या नातलगांची मुले ही शिक्षणासाठी गावात राहत होती . तेव्हा शाळेत विद्यार्थ्यांची संख्य ही खूप होती.

         आज ज्या ठिकाणी शाळा भरते पूर्वी त्या ठिकाणी शाळा भरत नव्हती . त्यावेळेस शाळा म्हसो बडे गुरुजी यांचा वाडा , गंगाभीषण मारवाडी यांचा वाडा तसेच डाळिंबकर यांच्या गल्लीच्या वाड्यात ,भरत होती. शाळेचा गणवेश पांढरा शर्ट खाकी चड्डी, असा होता .शाळा जरी वेगवेगळ्या ठिकाणी भरत असली तरी शाळेचा परिपाठ मात्र एकच ठिकाणी होत असे .शाळेचा परिपाठ हा सध्याचे जे विठ्ठल रुक्मिणी मंदिर परिसर आहे ना त्या ठिकाणी होत असे. तेथेच शाळेचा  झेंडा वंदन ही होत असे. त्यावेळेस शाळेचे मुख्याध्यापक हे विश्वनाथ यादव कराड गुरुजी हे होते.  तर सह शिक्षक एकनाथ शंकर जायभाये गुरुजी, रंगनाथ उमाजी नजन गुरुजी, प्रभाकर शंकर कुलकर्णी गुरुजी, एकनाथ काशिनाथ कराड गुरुजी. शंकर भिमाजी सोळसे गुरुजी, यांच्या सारखे हुशार,तज्ञा व शाळा हेच आपले दैवत समजणारे द्रोणाचार्य या शाळेत मुलांना ज्ञानदान करत होते.असे चांगले मेहनती आणि कष्टाळू गुरुजन हे आपल्या जीवन शिक्षण मंदिराला लाभलेले.  

      शाळेची शिस्त कधी कोणी मोडत नसे.शिक्षक असो की मुले सर्व वेळेवर शाळेत येत असे.सर्व शिक्षक हे सर्व विषय मन लावुन शिकवत असे . त्यावेळेस आपले शिक्षक व विद्यार्थी यांच्या अध्यपनावर  स्वतः मुख्याध्यापक  विश्वनाथ कराड गुरुजी हे तास चालू असतांना गुरुजनांच्या अध्यापणाचे बारकाईने निरीक्षण करत असे. विश्वनाथ कराड गुरुजी यांनी  मुख्याध्यापक म्हणून २२ वर्ष सेवा केली.महात्मा गांधी विद्यालय आणण्यासाठी त्यांचे खूप मोठे योगदान राहिले.त्यांच्यात उत्कृष्ट संघटन कौशल्य असल्यामुळे  त्यांना शाळेचा आधारस्तंभ म्हणून संबोधले जाई. 

         शाळेत शिक्षणाबरोबर समाजामध्ये  चार चौघात आपण नेहमी कसे वागले पाहिजे, आईवडिलांची कशी सेवा केली पाहिजे ,सुट्टी मध्ये कशी आईवडिलांची कामात मदत करावी, याबद्दल चे ज्ञान शिक्षक आवर्जून देत असे. तसेच शाळेत सांस्कृतिक कार्यक्रमाचे शिक्षण दिले जात असे नाटक ,गाणे, नाट्यछटा व संभाषण ,भाषण कौशल्य हे शिकविले जात असे देशाचा अभिमान मुलांन मध्ये रुजवावा, देश स्वतंत्र करण्यासाठी , या तिरंग्याचा मान राखण्यासाठी अनेक लोकांनी आपल्या जीवाचे बलिदान दिले.आपल्या विद्यार्थ्यांनमध्ये  देशभक्ती जागृत होण्यासाठी प्रत्येक शुक्रवारी  शाळेच्या मैदानात झेंडावंदन करीत असे. मुलांना झेंडा दोरीत मध्ये कसा बांधावा व तो कसा फडकावा याचे प्रात्येक्षीत मुलांन कडून करून घेतले जाई.असे करण्यामाघे एक आणखी हेतू होता. तो म्हणजे तेव्हा ७ वी पास झाले की शिक्षक म्हणून नोकरी लागत असे होणाऱ्या शिक्षकाला झेंडा फडकवण्याचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे म्हणून शिकवले जाई .  रात्रीच्या वेळेस ही शाळेत ७ वी च्या मुलांनसाठी रोज रात्री जादा शिकवणी घेतली जात असे  .त्यावेळेस कधी कोणी कंटाळा केला नाही .

         शिक्षणा बरोबर शाळेत विणकाम हा विषय होता. तेव्हा शाळेला हातमाग दिले जाई .त्यावर सूतकताई ची माहिती  ही मुलांना शिक्षक देत असे. कापड कसा विनायचा या साठी  त्याची माहिती देऊन मुलांकडून सूत कतई करून घेतली जाई. जादा तास चांगले मार्गदर्शन यामुळे मुले चांगल्या मार्कांनी पास होतो असे .सातवीला बोर्ड परीक्षा ही पाथर्डी येथील श्री.तिलोक जैन विद्याल्यात होत असे .तेव्हा शाळेतील ७ वी चे मुलं घेऊन त्यांचे गुरुजन हे पाथर्डी येथे जात असे. त्या काळी १००%निकाल लागणे खूप अवघड असे परंतु जीवन शिक्षण मंदिर येळी या शाळेने सन १९५८,१९५९,१९६० सलग तीन वर्षे सातवी चा निकाल हा १००℅  लाऊन दाखवल्यामुळे उत्कृष्ट कामगिरी म्हणून जिल्हास्तरीये प्रमाणपत्र देऊन वरिष्ठ अधिकारी वर्गांकडून या गुरुजनांचा गुणगौरव करण्यात आला . 

तनवीर पठाण सर

8380937788