शिक्षणातील दीपस्तंभ

              शिक्षणातील दीपस्तंभ


                   लेख 09          दि. 31/05/2021

         शिक्षक म्हणजे आपल्या भविष्याचे शिल्पकार.  शिक्षक हेच आपल्या  जीवनाला मार्ग दाखवतात आपल्या प्रत्येकाच्या जीवनात असे काही शिक्षक असतात की त्यांना आपण आपल्या आयुष्यत कधीच विसरू शकत नाही त्याचे कार्य हेच त्याची संपत्ती असते.असे शिक्षक इतिहास घडवतात आणि समाजामध्ये आपला एक वेळ ठसा उमटवतात .

           सकाळची वेळ होती मुले सर्व एक ओळीत मध्ये उभे होती .गावाच्या बाजार तळावर काही वयस्कर मंडळी बसली होती .अचानक त्याच्या कानावर एक सुरेल आवाज पडतो ते मंत्रमुग्ध होतात तेथेच बसलेले इतर माणसं म्हणतात किती सुरेल आवाज आहे ना असं वाटत ऐकतच राहावे....शाळेचा परिपाठ असो की पारायण असो आपल्या सुरेल आवाजाने सर्वांना मंत्रमुग्ध करणारे व्यक्तिमत्व एक आदर्श शिक्षक , विदयार्थी प्रिय , शिस्तप्रिय , प्रामाणिकपणा आणि आध्यत्मिक सखोल ज्ञान असणारे येळी गावचे व्यक्तीमत्व  ए .का. कराड गुरुजी म्हणजे  एकनाथ काशिनाथ कराड गुरुजी. गुरुजी चे राहणीमान म्हणजे  अगदी साधे सरळ पांढरी टोपी , पांढरा शुभ्र सदरा, पांढरे धोतर ते पण एक टांगी  रस्त्याने चालताना धोतराचा एक टोक नेहमी आपल्या हातात असे  त्यांना  पांढरे कपडे खूप शोभून दिसत असे.

            जीवन शिक्षण मंडळ शाळेच्या कार्यरत असताना सुरवातीला सह शिक्षक म्हणून त्यांनी कार्य केले.त्यांचे जायभाये गुरुजी,नजन गुरुजी,सोळसे  गुरुजी,कराड गुरुजी ,हे त्याचे सहकारी होते. गुरुजी हे मुलांना सुरवातीला म्हासू बडे गुरुजींचा वाडा येथे भरत असलेल्या शाळेत शिक्षण देत असे .शाळेची सकाळची प्रार्थना म्हणजे परिपाठ याची सर्व जवाबदारी ही विश्वनाथ कराड गुरुजींनी  ए .का .कराड गुरुजी यांच्यावर सोपवली होती .शाळेचा परिपाठ म्हणजे ए का कराड गुरुजी अस समीकरण झाले त्यावेळे निमार्ण झाले होते.देशभक्तीपर गीते,समूहागीते सुमधुर आवाजात  ते गात असे व विद्यार्थ्यां कडुन गाऊन  ही घेत असत पसायदान म्हणण्यात  तर गुरुजींचा हातखंडाच होता.

            शाळेत मुलांना ते खूप आवडत. शाळेचा आरसा असतो तो शाळेचा परिपाठ  .या परिपाठामध्ये चांगले संस्कार ,चांगल्या सवयी यांचे धडे  दिले जात असे .ए का  कराड गुरुजी खूप हुशार आणि बुद्धिमान होते तस पाहिले तर  मुलांना सर्वात अवघड जाणारा विषय म्हणजे गणित .या गणिताची भीती जर मुलांच्या मनातून काढली असेल तर ते म्हणजे ए का कराड गुरुजीनी .आवडत विषय गणित,गणित विषयावर असलेले प्रभुत्व ,गणित शिकवण्याची त्यांची एक वेगळीच पद्धत होती. अगदी हसून खेळून  सोप्या पद्धतीने गणिताची भीती ते मुलांच्या मनातून नाहीशी करत असत.त्याकाळात सातवीला बोर्ड परीक्षा होत असे त्यासाठी ते खूप परिश्रम घेत. त्यावेळेस  मुले हे परीक्षांसाठी पाथर्डी येथे जात असें तेव्हा गुरुजी ज्या दिवशी पेपर आहे त्याच्या अगोदरच्या रात्री मुलांना गणिता विषयी असलेल्या आडी आड़चन विचारून त्यांच्या कडून ते सराव करून घेत असत.  या काळात  तालुक्यात जीवन शिक्षण मंदिर येळी या शाळेला आदर्श पुरस्कार प्राप्त झाला होता . 

          ए. का. कराड गुरुजींना  आध्यत्मिक विषयी खूप आवड होती .गावात सप्ताह असो की,गावात पारायण असो ,गणपती उत्सव असो गुरुजी नेहमी धार्मिक कार्यक्रमात आग्रह भागी असत .गुरुजी हे गणिता बरोबर च संस्कृत विषयांचे गाडे अभ्यासक होते. आध्यत्मिक विषयी त् सखोल ज्ञानी असल्यामुळे  त्यांनी दोन पुस्तके लिहिली एक              संत श्रेष्ठ वामनभाऊ ओवी चरित्र गाथा ,  व

 
 दुसरी श्री क्षेत्र भगवान गड वै भगवान बाबा चरित्र गाथा


शेवटी एवढेच म्हणेल 

शिक्षण म्हणजे फक्त वही-पेन नव्हे तर बुध्दीलासत्याकडे, 

भावनेला माणूसकीकडे, शरीराला श्रमाकडे नेण्याचा मार्ग 

                                 म्हणजे शिक्षण"

तो शिक्षणाचा मार्ग ए.का.कराड गुरुजी आपण तयार केला. म्हणून आपल्या सारखे शिक्षक सर्वांना लाभूदे.  या लेखाच्या माध्यमातून आपणास भावपूर्ण श्रद्धांजली...!💐💐


✍🏻तनवीर पठाण सर

    8380937788

एक आठवण

 एक आठवण 



         लेख क्र.08        दि.26/05/2021

          सांस्कृतिकदृष्ट्या संपन्न असा आपला महाराष्ट्र आहे. ग्रामीण भागातून आजही विविध कला जोपासल्या जात आहेत. गावांच्या यात्रा उत्सवामधून होणारे  तमाशा, लोकनाट्य, बहुरूपी , डोंबाऱ्याचे खेळ,पोवाडा, जागरण गोंधळ  कलगीतुरा , वासुदेव ,  इ .हे आज ही खूप  प्रसिद्ध आहे .

       आज  सकाळी पेपर मध्ये एक बातमी आली की  वगसम्राज्ञी कांताबाई सातारकर यांचे निधन झाल्याची.  लोककलेतील एक चांगली कलाकार आज काळाच्या पडद्याआड झाली .एका काळात आपल्या प्रेक्षकांच्या मनावर राज्य करणारी स्त्री असून पुरुषाची भूमिका साकारणारी  आपल्या कलेने  सर्वांना मंत्रमुग्ध करणाऱ्या त्या एक उमदा कलाकार होत्या. 

          आपल्या गावामध्ये  यात्रेला नेहमी वेगवेगळे तमाशे येत असे. म्हणजे त्यावेळी त्यांना येण्यासाठी सुपारी दिली जाई . त्यांचा गावा तर्फे मानसन्मान केला जाई तेव्हा  ,दत्तोबा तांबे, दत्ता महाडिक ,पांडुरंग मुळे सह गुलाबरावबोरगावकर ,चंद्रकांत ढवळपुरीकर ,कांताबाई सातारकर सह तुकाराम खेडकर, आपल्या येळी गावावरून नेहमी विठाबाई नारायणगावकर, कळू बाळू यांचे जाणे येणे असत.

          कांताबाई सातारकर सह तुकाराम खेडकर यांचा तमाशा नेहमी आपल्या परिसरात येत असे. तेव्हा आपल्या पंचकृषित गावातील श्री. दत्त नाटक  मंडळाचे  चांगलेच नाव झालेले होते .या नाटक मंडळाचा व कलाकारांचा स्वतः वै. ह. भ. प. भगवान बाबांनी  गुणगौरव केला होता . भगवानगड, परिसरात खूप नाव येळीच्या बाबूलाल पाटील यांच्या श्री. दत्त नाटक मंडळाने कमवले होते .

           मिडसांगवी यात्रेतील प्रयोग  करून  कांताबाई  सातारकर सह तुकाराम खेडकर  तमाशा मंडळाचे कलाकार व ते स्वतः  परतीचा  प्रवास करत असतांना येळी गावा जवळ आले असता त्यांची एक गाडी  खराब झाली. गाडी दुरुस्त होई पर्यंत आपण जेवण करू असे त्यांचे नियोजन ठरले .त्या साठी झाडाखाली राहुटी देण्याचे काम चालू होते . तेव्हा तेथून रस्त्याने जात असणारे  बाबूलाल पाटील यांनी ते पहिले आणि लगेच त्याच्या जवळ  गेले .पाटलाने त्यांची विचार पूस केली तेव्हा गाडी खराब झाली म्हणून थांबलो असे ते म्हणाले . पाटलांनी त्यांची स्वयंपाक करण्याची गडबड पाहिली तेव्हा ते म्हणाले मी येळीचा पोलीस पाटील आहे .असे म्हणताच कांताबाई सातारकर यांनी लगेच त्यांना ओळखले तुम्ही बाबूलाल पाटील ना...!  लगेच त्यांनी त्यांना नमस्कार घातला .बाबूलाल पाटलांचे नाव ते पाटील म्हणून नव्हे तर  श्री दत्त नाटक मंडळाचे मालक म्हणुन त्या ओळखत असत .बाबूलाल पाटील त्यांना म्हणाले  तुम्ही आमच्या गावात आज पाहुणे आहात .तुमची गाडी आमच्या गावात खराब झाली आहे .ती दुरुस्त होई पर्यंत तुम्ही आमच्या घरी जेवण साठी चला .तुम्ही स्वयंपक करू नका आज येळीकरांचा पाहुणचार घ्या . सर्वांनी  जेवण करण्यासाठी आमच्या घरी यायचे असे पाटलांनी त्यांना सांगून जेवणाचे निमंत्रण दिले. सर्व तमाशा मंडळातील लोक पाटलांच्या घरी  जेवणासाठी आले . चटकदार जेवणाचा आस्वाद घेतला  पाटलांनी त्याचा शाल-श्रीफळ देऊन सत्कार केला . कांताबाई  सातारकर जाता जाता पाटलांना म्हणाल्या मी तुमच्या येळी गावाचे नाव खूप ऐकून होते. तुम्ही कलाकारांचा खूप मान सन्मान करतात. आज ते मी माझ्या डोळ्याने पाहिले व स्वतः ते अनुभवले. माणुसकी हा एक धर्म आहे त्यावेळेस बाबूलाल पाटील यांनी तो निभावला .

          कांताबाई सातारकर सह  तुकाराम खेडकर तमाशा मंडळ हे येळी यात्रेसाठी येत असत त्या त्या वेळी ते आवर्जून डॉक्टर बाबूलाल पाटील यांची भेट घेत .आमच्या गावाच्या यात्रेसाठी येऊन यात्रेची शोभा वाढवली म्हणून डॉ. बाबुलाल पाटील गावकरी यांच्या वतीने मानपान देऊन सन्मानित करीत असत.कांताबाई सातारकर या तमाशा कलावंत आणि डॉक्टर बाबुलाल पाटील हे नाट्य कलावंत हे वैचारिक साम्य असल्यामुळे त्यांच्यात वेळोवेळी चर्चा होत असे .एकदा स्नेह भोजनासाठी  कांताबाई सातारकर या बाबूलाल पाटील यांच्या घरी आले असता त्यांना माहित होते बाबुलाल पाटील हे सर्व गुण संपन्न कलाकार आहेत त्यामुळे  त्यांनी बाबूलाल पाटील यांच्या घरातील सर्व मंडळी समोर विचारणा केली की पाटील तुम्ही आमच्या मंडळात काम कराल का ? यावर पाटील म्हणाले मी मराठी चित्रपटात काम करण्यासाठी कोल्हापूरला गेलो होतो. परंतु माझे वडील व त्याचे मित्र श्री विश्वनाथ कराड गुरुजी यांनी मला चित्रपटात काम करू न देता पाठीमागे आणले .मी त्यांच्या शब्दाच्या पुढे नाही .आता तर गावाच्या पाटीलकीची  व घरची जबाबदारी माझ्यावर आहे मला ते शक्य नाही.....!

     या लेखाच्या माध्यमातून  कांताबाई सातारकर यांना भावपूर्ण श्रद्धांजली


    तनवीर पठाण सर

जीवन शिक्षण मंदिर येळीचे द्रोणाचार्य

 जीवन शिक्षण मंदिर येळीचे  द्रोणाचार्य

                  लेख 07   दि.19/05/2021



       आजचा हा लेख खास त्या  द्रोणाचार्यासाठी आहे .त्यांच्याच योगदानामुळे आज आपले गाव हे  महाराष्ट्र राज्याला शिक्षक पुरवणारे गाव म्हणून प्रसिद्ध आहे. हेच ते द्रोणाचार्य आहेत ज्यांनी मुलांचे भविष्य घडवण्यासाठी व शिक्षणाचा गाडा ओढण्यासाठी शिक्षकांच्या फौजा तयार केल्या.या लेखाच्या माध्यमातून त्या सर्व गुरुजनांना एक छोटीशी श्रद्धांजली .

       महाराष्ट्रात सगळ्यात जास्त शिक्षक पुरवणारे गाव म्हणून आपल्या गावाची एक ओळख झाली खरी पण नाव होण्यामाघे सिंहाचा वाटा आहे तो म्हणजे आपल्या जीवन शिक्षण मंदिर  येळी या शाळेचा व येथील सर्व गुरुजनांचा . शाळेची स्थापना सन १९०५ मध्ये झाली . ही शाळा १ ली. ते ७ वी.पर्यंत होती .परंतु या शाळेत ५ ते ७वी शिक्षण घेण्यासाठी अजू बाजुतील गावातील,वड्या वस्तीवरील म्हणजेच बडेवाडी, बोंदरवाडी, जिरेवाडी, पिंपळगाव , शेकटे , फुंदे टाकळी, दैत्य नांदूर आणि सोनोशी ,कोनोशी या पंचकृषितील मुलं या शाळेत येत असे. एवढेच नव्हे तर आपल्या गावातील लोकांच्या नातलगांची मुले ही शिक्षणासाठी गावात राहत होती . तेव्हा शाळेत विद्यार्थ्यांची संख्य ही खूप होती.

         आज ज्या ठिकाणी शाळा भरते पूर्वी त्या ठिकाणी शाळा भरत नव्हती . त्यावेळेस शाळा म्हसो बडे गुरुजी यांचा वाडा , गंगाभीषण मारवाडी यांचा वाडा तसेच डाळिंबकर यांच्या गल्लीच्या वाड्यात ,भरत होती. शाळेचा गणवेश पांढरा शर्ट खाकी चड्डी, असा होता .शाळा जरी वेगवेगळ्या ठिकाणी भरत असली तरी शाळेचा परिपाठ मात्र एकच ठिकाणी होत असे .शाळेचा परिपाठ हा सध्याचे जे विठ्ठल रुक्मिणी मंदिर परिसर आहे ना त्या ठिकाणी होत असे. तेथेच शाळेचा  झेंडा वंदन ही होत असे. त्यावेळेस शाळेचे मुख्याध्यापक हे विश्वनाथ यादव कराड गुरुजी हे होते.  तर सह शिक्षक एकनाथ शंकर जायभाये गुरुजी, रंगनाथ उमाजी नजन गुरुजी, प्रभाकर शंकर कुलकर्णी गुरुजी, एकनाथ काशिनाथ कराड गुरुजी. शंकर भिमाजी सोळसे गुरुजी, यांच्या सारखे हुशार,तज्ञा व शाळा हेच आपले दैवत समजणारे द्रोणाचार्य या शाळेत मुलांना ज्ञानदान करत होते.असे चांगले मेहनती आणि कष्टाळू गुरुजन हे आपल्या जीवन शिक्षण मंदिराला लाभलेले.  

      शाळेची शिस्त कधी कोणी मोडत नसे.शिक्षक असो की मुले सर्व वेळेवर शाळेत येत असे.सर्व शिक्षक हे सर्व विषय मन लावुन शिकवत असे . त्यावेळेस आपले शिक्षक व विद्यार्थी यांच्या अध्यपनावर  स्वतः मुख्याध्यापक  विश्वनाथ कराड गुरुजी हे तास चालू असतांना गुरुजनांच्या अध्यापणाचे बारकाईने निरीक्षण करत असे. विश्वनाथ कराड गुरुजी यांनी  मुख्याध्यापक म्हणून २२ वर्ष सेवा केली.महात्मा गांधी विद्यालय आणण्यासाठी त्यांचे खूप मोठे योगदान राहिले.त्यांच्यात उत्कृष्ट संघटन कौशल्य असल्यामुळे  त्यांना शाळेचा आधारस्तंभ म्हणून संबोधले जाई. 

         शाळेत शिक्षणाबरोबर समाजामध्ये  चार चौघात आपण नेहमी कसे वागले पाहिजे, आईवडिलांची कशी सेवा केली पाहिजे ,सुट्टी मध्ये कशी आईवडिलांची कामात मदत करावी, याबद्दल चे ज्ञान शिक्षक आवर्जून देत असे. तसेच शाळेत सांस्कृतिक कार्यक्रमाचे शिक्षण दिले जात असे नाटक ,गाणे, नाट्यछटा व संभाषण ,भाषण कौशल्य हे शिकविले जात असे देशाचा अभिमान मुलांन मध्ये रुजवावा, देश स्वतंत्र करण्यासाठी , या तिरंग्याचा मान राखण्यासाठी अनेक लोकांनी आपल्या जीवाचे बलिदान दिले.आपल्या विद्यार्थ्यांनमध्ये  देशभक्ती जागृत होण्यासाठी प्रत्येक शुक्रवारी  शाळेच्या मैदानात झेंडावंदन करीत असे. मुलांना झेंडा दोरीत मध्ये कसा बांधावा व तो कसा फडकावा याचे प्रात्येक्षीत मुलांन कडून करून घेतले जाई.असे करण्यामाघे एक आणखी हेतू होता. तो म्हणजे तेव्हा ७ वी पास झाले की शिक्षक म्हणून नोकरी लागत असे होणाऱ्या शिक्षकाला झेंडा फडकवण्याचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे म्हणून शिकवले जाई .  रात्रीच्या वेळेस ही शाळेत ७ वी च्या मुलांनसाठी रोज रात्री जादा शिकवणी घेतली जात असे  .त्यावेळेस कधी कोणी कंटाळा केला नाही .

         शिक्षणा बरोबर शाळेत विणकाम हा विषय होता. तेव्हा शाळेला हातमाग दिले जाई .त्यावर सूतकताई ची माहिती  ही मुलांना शिक्षक देत असे. कापड कसा विनायचा या साठी  त्याची माहिती देऊन मुलांकडून सूत कतई करून घेतली जाई. जादा तास चांगले मार्गदर्शन यामुळे मुले चांगल्या मार्कांनी पास होतो असे .सातवीला बोर्ड परीक्षा ही पाथर्डी येथील श्री.तिलोक जैन विद्याल्यात होत असे .तेव्हा शाळेतील ७ वी चे मुलं घेऊन त्यांचे गुरुजन हे पाथर्डी येथे जात असे. त्या काळी १००%निकाल लागणे खूप अवघड असे परंतु जीवन शिक्षण मंदिर येळी या शाळेने सन १९५८,१९५९,१९६० सलग तीन वर्षे सातवी चा निकाल हा १००℅  लाऊन दाखवल्यामुळे उत्कृष्ट कामगिरी म्हणून जिल्हास्तरीये प्रमाणपत्र देऊन वरिष्ठ अधिकारी वर्गांकडून या गुरुजनांचा गुणगौरव करण्यात आला . 


तनवीर पठाण सर

8380937788

येळीचे बालगंधर्व

 येळीचे बालगंधर्व



                       (लेख क्र. 6)

          गाव म्हटलं की गावची यात्रा आली आणि येळीची यात्रा म्हणजे एक आगळी वेगळी यात्रा.कावड,छबिना, हंगामा, तमाशा, मिठाईची दुकाने खेळणीची दुकाने इ .खूपच भारी. येळीची यात्रा ही हनुमान जयंती नंतरच्या पहिल्या सोमवारी गावचे  ग्रामदैवत येळेश्वराची यात्रा भरते.

           यात्रा आली की यात्रा निमित्त नवीन नवीन नाटक हे दरवर्षी श्री .दत्त नाटक मंडळ  हे सादर  करत असे. नाटकाचे सर्व प्रयोग हे आपल्या गावातील सध्याचा जो  बाजार तळ आहे ना तेथे म्हणजे पूर्वेला ज्या दुकाना आहेत ना त्या ठिकाणी या नाटकाचे प्रयोग होत असे.आपल्या गावात कधी ही कणात लावली नाही .फक्त स्टेजवर नाटक केले.स्टेज च्या माघे कलाकार साठी एक ड्रेसिंग रूम केली जात असेल. स्टेज चे तोंड हे नेहमी मंदीराकडे असायचे.संपूर्ण गावातील महिला मंडळ,लहान मुले, पुरुष , म्हातारे माणसे हे नाटक पाहण्यासाठी  येत असे. विशेष बाब म्हणजे या नाटक मंडळात  काम करणारे सर्व कलाकार हावशी होते.घरची परिस्थिती ही जेम तेम  होती . तरी पण अभिनयाची आवड म्हणून ते हे सर्व करत असे. गावाच्या यात्रेत कधीच या नाटक मंडळाने तिकीट लाऊन नाटक सादर केले नाही. सर्व गावकार्यसाठी  व यात्रेला येणाऱ्या पंचकृषित पाहुण्या साठी ते फ्री असे. तरी पण ज्यांना हे नाटक आवडले  ते लोक नाटकाला बक्षीस देत असे आणि त्यांनी दिलेले बक्षीसाची रक्कम ही लाऊड स्पीकर मध्ये पुकारली जात असे .

              नाटकसाठी लागणारे साहित्य म्हणजे साऊंड सिस्टम, कणात , लाईट व इतर सामग्री हे सर्व काही बाबूलाल पाटील यांच्या श्री.दत्त नाटक मंडळाकडेच असायची. नाटकातील कलाकारांची वेशभूषाकार हे येळी पासून खूप अंतर असलेल्या पैठण येथून आणले जाई.येळी ते पैठण हे अंतर खूप मोठे होते त्यावेळेस पैठण येथील पेंटर_करीम_भाई वेशभूषाकार  म्हणून खूप प्रसिद्ध होते. त्यांना या कलाकारांचे वेशभूषा  करण्यासाठी आवर्जून बोलवलं जात असे.आपल्या यात्रेच्या अगोदर पैठणची यात्रा असे .आपल्या गावातील मंडळाची लोक तेथे जात असे.तेथे गेल्यानंतर ते पेंटरची भेट घेत व  या वर्षी नाटक  कोणते बसवले आहे ,त्यासाठी साहित्य काय काय लागणार आहे .याची यादी ते पेंटरला देत असे आणि यात्रा कधी आहे त्यांना सांगितले जाई .ठरल्या दिवशी सर्व साहित्ये आपल्या सायकलवर घेऊन पेंटर करीमभाई  हे येळी येथे येत असे .करीमभाई पेंटर चे एक वैशिष्ट्य होते की ते जेव्हा ते कलाकारांची वेशभूषा करत असे तेव्हा त्या  नाटकातील  पात्रा मध्ये आपल्या कलेंनी  जिवंतपणा आणत असे .इतका सूंदर मेकअप ते करत असे. त्यावेळी ते सर्व साहित्याचा मोबदला म्हणून त्यांना ७०-१०० रु. दिले जात असे .गावची यात्रा म्हटलं की सर्वांचे नातलग ,मुली, जावई, बहिणी, यात्रेचे निमंत्रण दिले जाई आणि गावातील लोक बाहेर कोठे पण असू द्या  .या यात्रेला नक्कीच ते गावाकडे येत असे.

            एकदा काय झाले आपल्या गावातील पुढार्यांनी पाथर्डी येथील नेते मंडळी यांना यात्रेचे निमंत्रण दिले . बाबूजी आव्हाड हे पाथर्डी चे आमदार होते . खास करून गावातील नेते मंडळी यांनी  त्यांना यात्रे साठी बोलवले होते .नाटक सुरू होण्यास वेळ होता म्हणून कलाकारांची भेट घेण्यासाठी ते स्टेज च्या पाठीमाघे असलेल्या ड्रेसिंग रूम मध्ये गेले. कलाकारांनी त्यांना पलंगावर बसण्याचा आग्रह केला पण  बाबूजी आव्हाड मात्र त्या पलंगावर बसण्यास तयार होईना .तेव्हा बाजूला उभा असलेल्या बाबूलाल पाटील यांच्या एक गोष्ट लक्ष्यात आली ती म्हणजे पलंगावर जी स्त्री बसली आहे. त्यामुळे ते त्या पलंगावर बसत नाही.स्त्री च्या बाजूला आपण कसे बसायचे असं विचार बाबूजी आव्हाड याच्या मनात येत होता. हे लक्ष्यात येताच बाबूलाल पाटील त्यांना म्हणाले ती कोणी बाई माणूस नाही हो तो आपला उत्तम_तान्हाजी_बडे आहे. आणि ड्रेसिंग रूम मध्ये एकच हस्यां उडाला .आगदी हुबेहूब स्त्री  वेशभूषा आणि मेकअप पैठणचे करीम भाई पेंटर यांनी केली होती. त्यामुळे बाबुजी आव्हाड यांच्या ही स्त्री आहे की पुरुष हे ओळखुच शकले नाही. त्याचे कारण होते पेंटर करीम भाई यांनी केलेले मेकअप आणि उत्तम बडे यांची  स्त्री पत्रातील अदाकारी.  स्त्रीचे पत्र जेव्हा ते करत असे ना. तेव्हा प्रेक्षकांनाच काय पण त्यांना ओळ्खणाऱ्याना पण ते पुरुष आहे की स्त्री हे लवकर लक्ष्यात येत नसे .उत्तम बडे हे स्त्रीचे पात्र खूप सूंदर रित्या सादर करत असे त्यांनी सुरवातीच्या काळात श्री.दत्त नाटक मंडळातील अनेक नाटकात स्त्रीचे पात्र हुबेहूब निभावले. हे पात्र येळी पंचकृषितील प्रेक्षक वर्ग कधीच विसरू शकणार नाही .उत्तम तान्हाजी बडे आणि अश्रूबा यादव बडे हे नंतरच्या काळात जागरण गोंधळ करत असे.त्यांनी जिल्ह्यातच नव्हे तर जिल्ह्याच्या बाहेरही कलेच्या माध्यमातून त्यांनी आपली वेगळी ओळख निर्माण करून नावलौकिक मिळवला.

 

✍🏻पठाण तनवीर सर✍🏻

      8380937788

गावातील आदर्शवत व्यक्तिमत्व

 गावातील आदर्शवत व्यक्तिमत्व 


         आज आपल्या देशात कोरोनाने थयमान घातले आहे .कोरोनाचा कहर आपल्याच देशात नाही तर जगात चालू आहे .सर्व देश एकमेकांना मदत करत आहेत .आज चांगले चांगले लोक एकमेकांच्या मदतीला धावत आहे. जशी लागेल तशी मदत आज लोक कर आहे .ती मदत आर्थिक असो,अन्न वाटप असो ,राहण्याची सोय असो अशी मदत करत आहे. कोणत्याना कोणत्या स्वरूपात लोक दान करत आहे .

     अशीच एक  दानशूर व्यक्ती आपल्या गावात होऊन गेली.आपल्या येळी गावात विविध समाजाचे अनेक लोक राहतात .कधी ही जातीभेद न मानणारे ,गुणागोविंदाने राहणारे .आणि प्रत्येक सणाला एकमेकांच्या घरी जाणारे . ही आहे आपल्या गावाची परंपरा .त्या काळी आपल्या येळी गावात मारवाडी समाजाचे दोन घरे होती हे जुन्या लोकांना माहीत आहे.त्यातील #तोतला  नामक एक कुटुंब होते. ते आपल्या गावात राहत असत. लग्न नंतर हा सुखी संसार चालू असतांना काही दिवसातच #गोदावरीबाई_तोतला यांच्या पतीचे निधन झाले .त्याचे पती मधेच त्यांची साथ सोडून गेल्याने आता संपूर्ण आयुष्य डोळ्या समोर उभे होते .त्याच्या माहेरची लोक त्यांना परत घेऊन जाण्यासाठी आली .सर्वांनी त्यांची विनवणी केली. आमच्या बरोबर चल आता येथे काहीच नाही उरले तू एकटीच आहेस चल आमच्या बरोबर . परंतु त्या माऊलीने त्यांना खूप छान उत्तर दिले . मी माझ्या संसाराचा गाडा माझ्या पती बरोबर येथेच सुरू केला होता याच घरात.या घरात त्याच्या आठवणी आहेत*.राहिलेले आयुष्य मी त्याच्या आठवणीत आणि देव धर्मा मध्ये घालीन,सेवेत घालीन .पण मी नाही येऊ शकत तुमच्या बरोबर . आता फक्त या घरातून माझी आर्थिच उठेल . सर्व आलेले पाहुणे हतबल झाले आणि शेवटी  निघून गेले . 

     गोदावरीबाई तोतला ह्या खूप सज्जन आणि शांत स्वभावाच्या होत्या .ज्या घरात राहत होत्या ना तो टोलेजंग वाडा होता. त्या वाड्यात त्या एकट्याच राहत होत्या. त्याचा स्वभाव खूप प्रेमळ सर्वांन बरोबर हसून खेळून राहायचा . आपली रोजची दिनचर्या ही भक्तीरसात घालवत असे.  गल्लीतील महिला मंडळ त्याच्या कडे ये जा करत असे ..दिवसा माघून दिवस गेले . भजन ,कीर्तन येथे होऊ लागले आता या घराचे मठात रूपांतर झाले होते .संत, महंत यांचे येळी येथे येणे जाणे असत .कधी कधी ते मुक्काम ही करत असे .संत शिरोमणी ह.भ.प.वै.वामनभाऊ महाराज हे ज्यावेळेस येळी मध्ये येत असे ते याच मठात थांबत असे. आपल्या गावातील ह.भ.प.कै. गोल्हार महाराज  तर त्याच्या कडे राहत असत महाराज यांनी या माऊलीला आपली आई मानले होते.नंतर गोल्हार महाराज हे पंढरपूर येथे शिक्षणा साठी गेले  दर नवरात्राला ते गावाकडे येत असत .

      एक दिवस  गोदावरीबाई यांनी गावातील काही प्रतिष्ठित लोकांना त्यांच्या घरी बोलवलं आणि त्यांना सांगितले हे पाहा हा वाडा माझा आहे .मी  माझा शेवट काळ भक्तीमध्ये येथे घालवला  माझी एक शेवटची इच्छा आहे की, माझं पूर्ण आयुष्य या गावात गेले आणि माझा शेवट ही येथेच झाला पाहिजे. मी रोज नित्य नेमाने देवाचे  नामस्मरण केले . ज्या वेळेस मी या जगात नसेल त्यावेळे भक्तीरसाने हे घर घुमू द्या .म्हणून माझ्या मरणोत्तर हा वाडा मठा साठी  (मंदिर साठी) दान मी करत आहे.असे गोदावरीबाई  ने गाववल्यास सांगितले. गोदाबाईची शेवटची इच्छा ही गावभर पसरली आणि त्या माऊलीचे सर्व जण कौतुक करू लागले. एक दिवशी त्या माऊलीला देवाज्ञा झाली.सर्व येळी गावावर शोककळाच पसरली. त्यांच्या नातेवाईक यांना निरोप दिला. सर्व आले अंतविधिची तयारी झाली त्या माऊलीला निरोप देण्यासाठी अख्ख  गाव जमा झाले .अस म्हणतात अंत्यसंस्कार करण्यासाठी घेऊन जात असताना  गावातील लोकांनी त्याच्यावर  फुल,पैश्याचा वर्षाव केला होता .अंत्यविधी करून घरी आले .घरी संध्याकाळी कीर्तनाचा कार्यक्रम झाला .ह भ.प.वै.गोल्हार महाराज यांनी कीर्तन केले. महाराजांनी आलेल्या नातलंगला त्यांची शेवटची इच्छा काय होती हे सांगितले. त्यांची शेवटची इच्छा ऐकून नातलग पण खूप भावुक झाले .महाराज आपणास ते पुत्र मानत होते आपणच आपल्या हाताने दान करावे व त्यांनी सांगितल्या प्रमाणे या ठिकाणी जे मंदिर आपण बांधल त्याच्या मूर्ती आम्ही नातलग देणार  आणि त्यांनी त्या दिल्यापण.

      आज  कराड गल्ली मध्ये जे राम मंदिर आहे ना याच दानशूर माऊलीने दान केलेल्या जागेत आहे.या राम मंदिराच्या रूपात ही आदर्शवत माऊली कायम येळीकरांच्या स्मरणात राहील..!

✍🏻तनवीर पठाण सर✍🏻

     8380937788

      (लेख नंबर 4)


श्री.दत्त नाटक मंडळ ने उचलला खारीचा वाटा


 श्री.दत्त नाटक मंडळ ने उचलला खारीचा वाटा



         आपल्या गावातील व्यक्तींनी एक आदर्श आपल्या समोर ठेवला आहे .आपण फक्त त्यांच्या कार्याला उजाळा देत आहोत. मग ते धोंडीराम पाटील असो ,नामदार पठाण असो ,विश्वनाथ कराड गुरुजी असो ,गोदावरीबाई तोतला असो ,नाथा गुरुजी असो,बाबुराव फुंदे असो ,दत्तोपंत कुलकर्णी असो, असे अनेक चांगले लोक आपल्या गावात होऊन गेले . त्यांनी जे कार्य केले आहे ते खरच स्तुती करण्यासारखे आहे . ही फक्त सुरवात आहे .बाकीच्या लोकांचे कार्य व त्यांची नावे हळू हळू पुढील लेखातून येणार आहे. 

      आपल्या गावात  महात्मा गांधी विद्यालय आले खरे. पण या शाळेचा सुरवातीचा काळ  कस होता ..? गावात शाळा आल्या नंतर नेमक काय काय घडलं . त्यातीलच एक छोटासा किस्सा. आज आपल्या बरोबर शेअर करत आहे. महात्मा गांधी विद्याल्याची स्थापना ही 1960 साली आपल्या गावात झाली . सुरवातीला फक्त इ.8 वी. च्या वर्गाची सुरवात झाली होती. सर्व मुलं हे या शाळेत शिकू लागली होती. त्यावेळेस महात्मा गांधी विद्याल्याचा हा इ 8 वी.चा वर्ग गावच्या चावडी मध्ये भरत होता.आज जी शाळेची इमारत आहे ना तशी सुरवातीच्या काळात नव्हती. या वर्गाला शिकवण्यासाठी दोन शिक्षकांची म्हणजे केकाण_सर आणि दांडगे_सर यांची नेमणूक संस्थेने केली होती .केकान सर हे शेवगाव जवळील एरंडगावाचे . शाळेच्या सर्व कारभार पाहण्याची जवाबदारी ही संस्थेने त्यांच्यावर सोपवली होती .थोडक्यात तेच शाळेचे मुख्याध्यापक होते .सुरवातीला एकच वर्ग असल्यामुळे दोन शिक्षकच सर्व विषय शिकवत असे.

       गावाच्या चावडी मध्ये भरणारी ही शाळा .शाळाचे पुढील वर्ग आणण्यासाठी शाळेला जागा व कमीत कमी दोन तीन वर्ग खोल्या असाव्या असा विचार होऊ लागला .म्हणून शाळेच्या बांधकामासाठी गावकऱ्यांनी वर्गणी करायचे ठरवले.वर्गणीतून जो पैसे जमा होईल त्यातून शाळेच्या वर्ग खोल्याचे बांधकाम करू असे ठरले .सर्व स्थरातून वर्गणी जमा करण्याचे काम सुरू झाले . त्या वेळेस आपल्या गावात एक नाटक मंडळ होते . कदाचित हे बऱ्याच जणांना  माहित नसेल .त्या नाटक कंपनीचे नाव होते श्री_दत्त_नाटक_मंडळ. डॉ.बाबूलाल पाटील यांनी आपल्या मित्रांना सोबत घेऊन या नाटक मंडळाची स्थापना केली होती. बाबूलाल पाटील हे एक उत्तम लेखक , अभिनेता , वादक आणि दिगदर्शक होते. त्यांनी आपल्या मित्रांना बरोबर घेऊन शाळेच्या मदतीसाठी एक नाटक बसूया असे त्यांनी ठरवले .आता नेमकं नाटक कोणते बसायचे...? या वर खुप विचार झाला .शेवटी  त्यांनी एक नाटक निवडले.त्या नाटकातील  दानशूर पणा पाहून लोकांनी शाळेसाठी काही तरी दान दिले पाहिजे असा त्याचा हेतू होता . त्या नाटकाचे नाव होते राजा हरिश्चंद्र.  

           बाबूलाल पाटील यांनी ते नाटक खूप सुंदर रित्या बसवले .त्यामध्ये राजा हरिश्चंद्रची भूमिका स्वतः बाबूलाल पाटील यांनी केली. राजा हरिश्चंद्र च्या बायकोची म्हणजे तारामतीची भूमिका उत्तम बडे यांनी केली होती , विश्वमित्राची भूमिका आश्रूबा_बडे यांनी केली होती.तर लहान रोहिदासाची भूमिका बाबूलाल पाटील यांचे लहान भाऊ  बाबासाहेब पठाण यांनी केली होती. या नाटकात बिशनलाल_बैरागी, बाजीराव_बडे, सारंगधर_सोनार , कोळसंगीचे कुसळक,इ .अनेक कलाकार या नाटकात होते.असं म्हणतात हे नाटक पाहण्यासाठी त्या काळात  तीन ते चार हजार लोक जमा झाले होते. नाटक एवढे चांगले झाले की,नाटक  पाहुण प्रेक्षकांच्या डोळ्यातून अक्षरशः अश्रू आले होते . असा जीवंत अभिनय नाटकात सर्व कलाकारांनी केला होता . नाटक संपल्या नंतर श्री.दत्त नाटक मंडळाला  दोन_ग्लास_बक्षीस देण्यात आले. या नाटकाच्या माध्यमातून जी रक्कम जमा झाली .ती सर्व शाळेच्या बांधकाम साठी शाळेचे शिक्षक केकाण सर व दांडगे सर यांच्या कडे देण्यात आली. त्यानंतर या नाटकांने आपल्या पंचकृषित खूप नाव कमवले .या नाटक मंडळाने अनेक नाटक नंतर बसवली . नाटक मंडळाने केलेल्या या चांगल्या कार्याची दखल दुसऱ्या दिवशी वर्तमान पत्राने घेतली .शेवटी शाळेच्या बांधकामासाठी गावातील श्री.दत्त नाटक मंडळाने पण खारीचा वाटा उचलला.


✍🏻 तनवीर पठाण सर✍🏻

   मो.न.8380937788

     लेख क्रमांक 05

रुग्णसेवक ते जनसेवक

                         रुग्णसेवक ते जनसेवक


 
      येळी गावाची दुसरी पंचवार्षिक आली होती. आता परत गावात निवडणुक होणार होती. त्यात दोन मोठे गट होते.जेव्हा  प्रतिस्पर्धी चांगले असता तेथे मात्र चांगलाच घाम निघतो. तसंच सन १९६० च्या ग्रामपंचाय निवडणूकी मध्ये झाल. त्यात दोन्ही गटाचे समसमान लोक निवडून आले.आता सरपंच कोण होणार कोणाला सरपंच कारायचे  या साठी वाटा घाटी चालू झाल्या. खूप वेळ गेला पण सरपंच पदाचा तिढा मात्र काही मिटेना शेवटी काय कारावे हा प्रश्न सर्वां समोर निर्माण झाला.निवडून आलेल्या सदस्या मध्ये अल्पसंख्याक समाजाचे एक उमेदवार होते .निवडणुकीत निवडून आलेले होते. त्यांना या वाटा घटीचे काही घेणे देणे नव्हते. आपल्या गल्लीतील सर्व लोकांच्या सांगण्यावरून ते  प्रेमापोटी उभा राहिलेले त्याकाळी अपेक्षेपेक्षा भरघोस मतांनी लोकांनी निवडूनही पण दिल. 
बिनविरोध सरपंच
         इकडे सरपंच कोण होणार यावर चर्चा चालू होती .पण सरपंच कोणाला करायचे हे मात्र ठरत नव्हते त्याच वेळेस बैठकीत बसलेले कै.बाबुराव फुंदे यांची नजर रस्त्याने जात असलेल्या  भाऊ वर पडली ते लगबगीने हातात आपली पिशवी आणि बरोबर एक व्यक्ती असे मंदिराकडे जातांना दिसले .तेव्हा लगेच कै.बाबुराव फुंदे यांच्या डोक्यात एक कल्पना आली ते सर्वांना म्हणाले आपले समसमान सदस्य आहे. आपण एक काम करू या का भाऊ ना आपण सरपंच करू, गावाला आपलेसे वाटणारे भाऊ .नाहीतरी त्यांना कोणी विरोध करणार नाही .हे त्यांना ठाऊक होत.नाहीतरी त्यांचे एकच घर आहे .जशेच भाऊंचे  नाव सुचवले तसाच सरपंच पदाचा वाद शांत झाला आणि सर्वांनी एका शब्दात त्याच्या नावाला होकार दिला,संमती दिली . थोड्या वेळाने भाऊ परत येतांना दिसले सर्वांनी त्यांना बोलवलं भाऊ इकडे या,कोठे गेले होते . एक जणाचे पोट खूप दुखत होते. म्हणून त्याला पाहण्यासाठी आणि औषध गोळ्या देण्यासाठी गेलो होतो.काय म्हणता.! सर्वांनी जो निर्णय घेतला तो त्यांना सांगण्यात आला. तेव्हा ते म्हणाले अजिबात नाही! मी आणि सरपंच, ते मला जमणार नाही . मी एक डॉक्टर आहे. माझे काम रुग्णसेवा करण. हे काही आपल्या डोक्यात बसत नाही ते मला नाही जमणार . मी नाही करू शकणार मला माफ करा  मी निघतो असे म्हणून ते निघायला लागले तर त्यांना बाकीचे म्हणाले ही पण समाजसेवाच आहे .त्यांना  सर्व घडलेला प्रकार सांगितला आणि त्यांची मन धरणी केली.सर्वांनूमते बिनविरोध भाऊ ना  सरपंच केल.या निवडीतून भाऊ बद्दल गावाच असणार प्रेम दिसून येत.! 


       भाऊ म्हणजे एक प्रतिष्ठित नागरीक पण अल्पसंख्याक येळी गावात बोटावर मोजण्या इतके मुस्लिम समाजाचे घरे.भाऊ म्हणजे डॉ.नामदार बापूखाँ पठाण नामदारभाऊ यांचे कुटुंब खरोखरच सेवाभावी कुटुंब होते.नामदार भाऊ यांचा जन्म हा स्वातंत्र्यपूर्व काळामध्ये झालेला. नामदार भाऊ  यांना लहान पणा पासून पैलवान की ची खूप आवड होती. परंतु त्यांनी आपले आयुष्य हे जन सेवेसाठी अर्पण केले . त्यांचा  विवाह धामणगाव येथील मेहताबबी यांच्याशी  झाला .हे दोन्ही दाम्पत्य खूप शांत आणि संयमी व कष्टाळू होते. रुग्णसेवा ही ईश्वर सेवा समजणारे हे दाम्पत्य नामदार पठाण यांनी स्वातंत्र्यपूर्व काळा पासून ते येळी येथे आपली रुग्णसेवा देत होते . नामदार पठाण यांना रूबाब आणि बिजान या दोन मुली  तसेच पाच मुले त्यात मोठा मुलगा डॉ.बाबूलाल दुसरा मुलगा डॉ.बाबासाहेब,तिसरा  चाँद, चौथा गुलाब आणि पाचवा डॉ.कबीर अस भाऊंच कुटूंब होत.
        नामदार भाऊ आपला डॉक्टरकीचा व्यावसाय ते खूप इमानदारीने करत असे. रात्रीबेरात्री कोणी ही रुग्ण त्यांच्या कडे येत असे. एव्हडच काय परगावावरून एखादा रुग्ण आला की ते त्या रुग्णांना  जेवण करूनच पाठवत असे .पैसे असो किंवा नसो.पण इलाज करणारच .त्यावेळेस त्याचा कडे एक घोडा असे. ते त्या घोड्यावर बसून टाकळी,आखेगाव, कोरडगाव,सोमठाणे,सुसरे नागलवाडी अशा अनेक ठिकाणी ते जात असे रुग्णांची सेवा करत असे. त्यामुळे त्यांचा पंचकृषित खूप चांगला प्रभाव होता.जनसामान्यांत त्यांना मानणारा चांगला वर्ग होता. आता त्यांना रुग्णसेवा करता करता  गावाचा पण कारभार पाहायचा होता.ज्या प्रमाणे रुग्णाची सेवा केली त्याच प्रमाणे गावाची सेवा करण्याची सुवर्णसंधी मिळाली होती .नामदार भाऊ ने त्या संधीचे सोने केले असे म्हणणे वावगे ठरणारे नाही. 
महात्मा गांधी विद्यालय
म्हणतात ना नवा गडी नवा राज सरपंच पद आले आणि आता विकासाचे काय ..! सगळे नवे जर गावाचा विकास करायचा असेल तर शिक्षणाला महत्व दिले पाहिजे. म्हणून गावाच्या विकासाची सुरवात ही शिक्षणा पासून केली पाहिजे. त्या काळात गावात जीवन शिक्षण मंदिरयेळी ही १ ली ते ७ वी पर्यंत होती तिची स्थापना दि .१/०१/१९०५ ची रोजी झाली होती . सन १९६० च्या वेळेस या शाळेचे मुख्याध्यापक कै.विश्वनाथ कराड गुरुजी  हे होते. नामदार भाऊ आणि कै.विश्वनाथ कराड गुरुजी जिवलग मित्र होते. गुरुजी म्हणाले आपल्या गावात ७ वी पर्यंतच शाळा आहे आणि पुढील शिक्षण घ्यायचे असेल तर  पाथर्डी येथे जावे लागत होते .म्हणून गुरुजींनी भाऊच्या मदतीने पुढकर  घेऊन अहमदनगर जिल्हा मराठा विद्या प्रसारक समाजाचे महात्मा गांधी विद्याल्याची स्थापना केली. ही शाळा आणण्यासाठी गुरुजींचा सिंहाचा वाटा राहिला .(आपण त्यांच्या विषयी सविस्तर माहिती घेणार आहोत)
गावात आली पहिली सहकारी सोसायटी
        त्या वेळेस आपल्या येळी गावचे भाऊसाहेब कै.दत्तोपंत  कुलकर्णी हे होते. नामदार भाऊयांनी सर्वांना बरोबर घेऊन गावात पहिले सहकारी सोसायटीचे  बांधकाम करण्याचे ठरले आणि ते बांधकाम सन १९६१ ला  झाले .पहिली सहकारी सोसायटी गाव हिता साठी बांधण्यात आली .
शासकीय गोडाऊन
        सोसायटीची स्थपणा झाली आणि सोसायटी चा कारभार वाढला. आता शेतकऱ्याने दिलेले मालची आवक वाढू लागली. धान्य  पाथर्डी येथे पाठवले जाऊ लागले .परंतु पाथर्डी येथे आवक जास्त वाढू लागल्याने धान्य घेत नसे आणि इकडे गावात आवक तर वाढली .आता धान्य साठवयाचे कोठे म्हणून इकडे तर जागा कमी पडू लागली त्या साठी काय करायचे म्हणून आपण शासकीय गोडाऊन बांधू  अशी कल्पना नामदार भाऊ यांना आली. कै.दत्तोपंत  कुलकर्णी  यांच्या पाठ पुराव्यामुळे येळी मध्ये पहिले या पंचकुशीतील शासकीय गोडाऊनची निर्मिती झाली.
शासकीय जनावरांचा दवाखाना
            येळी गावातील लोकांचे मुख्य व्यवसाय शेती होता आणि त्यावेळेस शेती साठी आणि दूध दुपत्य साठी त्याच्या कडे जनावरे खूप होती. जर या मुक्या जनावरांचे  काही दुखायला लागले तर त्यांना त्या काळात पाथर्डी येथे घेऊन जावे लागत होते. कारण त्यावेळेस फक्त पाथर्डी येथे होता शासकीय जनावरांचा दवाखाना आपल्या येळीत झाला पाहिजे सर्वांना विश्वासात घेऊ  पहिला या पंचकुशीतील  शासकीय जनावरांचा दवाखाना येळी येथे आणला.
     गावाच्या विकासासाठी सरपंच .डॉ.नामदार पठाण यांचे खूप मोठे योगदान राहिले. त्यांचा कार्यकाळ *सन१९६० ते १९६५* हा होता.भाऊंना मोलाची साथ त्याकाळी  मिळाली ती तरूण तडपदार मुलाची म्हणजे डाॅ.बाबुलाल पाटील यांची. त्याकाळात आपल्या गावाच्या विकासाच्या दृष्टीकोनातून सुवर्ण काळ होता हे म्हणणे वावगे ठरणार नाही.

✍🏻तनवीर पठाण सर यांच्या लेखणीतून✍🏻

येळी गावचे पाहिले सरपंच

      

    येळी गावचे पाहिले सरपंच



     आपल्या गावाची परंपरा खूप महान आहे .खूप चांगले चांगले व्यक्तिमत्व या  गावाने दिले आहे. त्यांच्यामुळे आपल्या गावाचे तालुक्यात,जिल्ह्यात चांगले नाव झाले. हे बोलणे काही वावगे ठरणार नाही. हे ही तेव्हडे च खरे  आपला देश स्वतंत्र झाला आणि आपल्या देशाची राज्यघटना ही आमलात आली.आपल्या राज्यघटनेत तरतूद होती की, गावाचा कारभार पाहण्यासाठी गावातील लोकांनी निवडणुकीच्या माध्यमातून किंवा सरळ निवडीतून सरपंच  निवड  करायची असे संविधानात होते.

       म्हणून पहिली ग्रामपंचायत निवडुन ही *सन 1955* ला लागली गावचे पहिले सरपंच कोण होणार ? हा प्रश्न निर्माण झाला .या साठी बरेच नावे समोर आली पण त्या काळात येळी गावचे एक प्रतिष्ठित नागरिक त्यांचे नाव होते *श्री.धोंडीराम आबाजी ढोले पाटील*. धोंडीराम पाटील हे गावात प्रतिष्ठित नागरिक होते त्यांचा मोठा चिरेबंद वाडा ,मोठी शेती, गावात चांगला मान त्यांना होता .सर्व लोकांत त्यांचे उठणे बसणे होते. गोरगरीबांना मदती साठी तत्पर असत म्हणून काही लोकांनी तुम्हीच सरपंच पदासाठी उभे राहावे असे सुचवले.

      जेथे निवडणूक आली तेथे विरोधक  नसेल तर ती निवडणूकच काय .आज काल आपण निवडणूक  पाहतो .आपल्या मतदाराला आपले प्रचार चिन्ह समजावे म्हणून नवीन नवीन शक्कल लढवली जाते . तुम्हाला हे नक्की सांगावसे वाटेल की त्या काळात निवडणूक प्रचाराचे जास्त साधन नव्हते. तेव्हा धोंडीराम पाटील यांना  निवडणूक चिन्ह मिळाले तर ते  होते *बैलजोडी*. 

     आता आपला प्रचार कसा करायचा आपले निवडणूक चिन्ह सर्वांनपर्यत कसे पोहोचायचे .तेव्हा एवढी अवगत प्रचार यंत्रणा नव्हती , साधने नव्हती .प्रचार तर करायचा आहे. म्हणून त्या वेळेस धोंडीराम पाटलांनी प्रचारासाठी एक शक्कल लढवली .आपलं निवडणूक चिन्ह सर्वांना कळावे म्हणून आपल्या घरातील बैलजोडीला पोळ्याच्या बैला सारखी सजवले आणि रात्रीच्या वेळेस हातात मशाली घेऊन .सनई - पिपाण्या, वाद्य वाजून आपली बैलजोडी घेऊन गावातून मिरवणूक काढली आपले निवडणूक चिन्हाचा  प्रचार केला. पाहा मित्रांनो असा प्रचार त्यावेळेस त्यांनी केला .ते निवडून आले आपल्या गावचे पहिले सरपंच होण्याचा मान धोंडीराम आबाजी ढोले पाटील यांना मिळाला .

    येळी गावचे पहिले सरपंच होण्याचा मान त्यांना सन 1955 या साली मिळाला .त्याचा सरपंच पदाचा कार्यकाळ हा सन 1955  ते सन 1960 हा राहिला .आपल्या कार्यकाळात त्यांनी आपल्या गावाच्या हिताच्या अनेक योजना राबवल्या आपल्या गावाचे नाव तालुक्यात तसेच जिह्यातही गाजवले ते त्यावेळेस  लोकल बोर्डचे सदस्य झाले .निश्चितच *कै..धोंडीराम आबाजी ढोले पाटील* यांचे कार्य हे गावाच्या विकासाठी योगदानी राहिल

संसाराचा गाडा चालवण्याची जबाबदारी चिमुकलीवर



जागतिक महिला दिनाच्या दिवशी ही तिला करावी लागली कसरत

******************************************

 जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने  आज दिवसभर महिलांचे प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्ष सोशल मीडिया वरून शुभेच्छा देऊन कोडकौतुक केलं जात आहे असे असतांना इकडे मात्र सहा वर्षाच्या चिमुकलीला या दिवशीही संसाराचा गाडा चालवण्यासाठी संगीताच्या तालावर दोरावर चालण्याची कसरत करून लोकांचे मनोरंजन करावे लागले आहे. जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने  पोटासाठी भटकंती करणाऱ्या  महिलांचे दुःख कधी कोणाला दिशेल का ? हा प्रश्न सर्वसामान्य दिसून येऊ लागला आहे.

 8 मार्च हा जागतिक महिला दिन म्हणून  सर्वत्र मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो . या दिवशी विविध क्षेत्रात उल्लेखनीय काम करणाऱ्या महिलांचा मोठा सन्मानही समाजाकडून केला जातो. महिला निर्भय आणि सक्षम झाली पाहिजे यासाठी महिला सबलीकरणावर  मोठमोठे भाष्यही केले जातात प्रत्यक्षात मात्र महिला किती असुरक्षित किती वंचित आणि किती उपेक्षित आहेत हे वास्तव उघड्या डोळ्यांनी पाहिल्यावरच नजरेत येते. एकीकडे जागतिक महिला दिनाच्या दिवशी सोशल मीडिया वरून आपल्या  आई,बहीण, काकी,मामी वहिनी, या माता-भगिनी इतर नात्यातील महिलांचे  समाजामध्ये ठळक काम करणाऱ्या महिलांचे माणसाकडून  किंबहुना समाजाकडून  कोड कौतुक पोवाडे गाऊन महिला बद्दल कृतज्ञता व्यक्त करत शुभेच्छा दिल्या जातात. यामुळे जागतिक महिला दिन हा महिलांच्या  सबलीकरणावर चळवळ करणार दिन आहे असे वाटू लागते.तर दुसरीकडे याच दिवशीही सहा वर्षाच्या चिमुकलीला आपल्या कुटुंबाची पोटाची खळगी भरण्याची जबाबदारी आपल्या खांद्यावर घेऊन उंच उंच दोरावर चालण्याचा जीवघेणा खेळ सादर करून समाजाचं मनोरंजन करावं लागतं असेल तर हे विदारक चित्र जागतिक महिला दिनाच्या संकल्पनेला हरताळ फासणारे ठरत आहे.

 शिरूर कासार तालुक्‍यातील तिंतरवणी येथे मुंबई -विशाखापटनम या महामार्गालगत बस स्टॅन्ड वरती माणसांची वर्दळ पाहून छत्तीसगडहुन पोट भरण्यासाठी महाराष्ट्र दाखल झालेलं एक कुटूंब सकाळीच आपला खेळ सादर करत होत. कुटुंबातील  निसा नावाची  सहा वर्षाच्या चिमुकली आजूबाजूच्या वाहनाच्या वर्दळीत आपल तूसभरहि लक्ष विचलित न होऊ देता उंच बांधलेल्या   दोरा वरती कसरतीचा खेळ सादर करत होती. नाकाच्या शेंड्यावर एक लक्ष केंद्रित करत वेगवेगळ्या प्रदर्शन सादर करत होती. हा खेळ पाहताना कुणाच्याही अंगावर काटा उभा राहावा. अगदी बोटाला धरून चालण्याचे तिचे ते वय  खेळण्या-बागडण्याच... मात्र याच वयात  हा कसरतीचा खेळ करून कुटुंबातील सात सदस्यांच्या पोटाची खळगी भरण्याची जबाबदारी तिच्या खांद्यावर पडलेली असल्याने या खेळातील तिची एक अग्रता तिच्यावर पडलेल्या   जबाबदारीची मोठी साक्ष देत आहे. रोज  या नाहीतर त्या गावांमधून हजार पाचशे रुपये मिळावेत यासाठी भटकंती करणार छत्तीसगड मधील विलासपूर जिल्ह्यातील कुटुंब चिमुकलीचा खेळ बीड जिल्हात  करत फिरत आहेत. जिल्ह्यामध्ये एकीकडे जागतिक महिला दिन मोठ्या उत्साहात पार पडत आहे तर दुसरीकडे  या चिमुकलीला कसरतीचा खेळ करून लोकांचे मनोरंजन करावे लागत आहे. यामुळे जागतिक महिला दिनाचा आनंद कधी या मुलीच्या जीवनात येईल का असा प्रश्न यानिमित्ताने उद्भवू लागला आहे.

एक आदर्श व्यक्तिमत्व किर्ती ताई पांगारकर

       आज जागतिक महिला दिन आहे  महिलांना विषयी कृतज्ञात व्यक्त करण्या साठी जे कार्य  केले आहे हे सर्वांना समजण्यासाठी आजच्या दिवसा सारखा दुसरा दिवस कोणता असणार....

     बीड शहरात अनेक शाळा आहे आणि त्या शाळे मध्ये विद्यार्थी घडवण्याचे काम होत असते पण आशा काही शाळा आहेत की त्याचे कार्य खरंच उलेखनिय आहे . बीड शहरातील एक आदर्श शाळा विनायक प्राथमिक शाळा पेठ बीड ही मागास व कामगार असणाऱ्या परिसरात ज्ञान हे नदीप्रमाणे वाहत राहिले पाहिजे ही संकल्पना घेऊन बीड जिल्ह्याच्या माजी खासदार माननीय केशरबाई क्षीरसागर यांनी या भागाचा शिक्षणाचा अभाव लक्षात घेता 1965 साली या शाळेची स्थापना पेठ बीड या भागात केली.  शाळा हे माझे कुटुंब आहे अशा मानणाऱ्या शाळेच्या कुटुंबप्रमुख मुख्याध्यापिका किर्ती ताई पांगरकर व त्यांच्या सर्व 28 शिक्षक करता आहे .

 शाळेच्या मुख्याध्यापिका किर्ती ताई पांगरकर  आपल्या  सोबत सर्वांना घेऊन या भागातील गरीब आणि गरजुवंत मुलांना शिक्षण आणि शिक्षणाच्या सुविधा देत आहे . 

    अस म्हणतात ज्या  शाळेचे मु अ महिला असते तेथे काम कसं होत असेल काय होत असेल अस आपल्याला नेहमी  प्रश्न पडतो परंतु विनायक प्राथमिक शाळेच्या मुख्याध्यापिक म्हणून श्रीम.कीर्ती ताई पांगारकर  आपण खूप जवाबदारीने  निभावत आहेत.

 एक विशेष बाब सांगायची ठरली तर या शाळेत 28 पैकी 15 महिला कर्मचारी आज पुरुषाच्या खाद्याला खांदा लाऊन काम करत आहे व शाळेचे नाव  नावलौकिक करत आहे.

 आदरणीय ताई आपल्या विविध कल्पना मधून अनेक उपक्रम आपण  शाळेत राबवत आहात .प्राथमिक शिक्षण हा जीवनाचा पाया असतो .  म्हणून  बाल मनावर चांगले संस्कार करण्यासाठी अनुभवी शिक्षिका व शिक्षक  यांच्या बरोबर मिळून शाळेचा  गाडा पुढे नेण्यासाठी खरंच आपण खूप तत्पर  आहात.

  कष्टकरी कामगार श्रमिक वर्ग असलेला हा परिसर हातावर पोट भरणारे कुटुंबे सकाळी कामाला गेले तर संध्याकाळी चूल पेटते अशा आर्थिक विवंचनेत जगणारी ही माणसे त्यांच्या मुलांची जिम्मेदारी आपण आपल्या खांद्यावर घेतात .

   शाळाबाह्य मुलांना,गोरगरिबांच्या मुला मुलींना शिक्षणाच्या प्रवाहात आणण्यासाठी आपण सदैव प्रयत्न करत असतात.मनाची जाणीव ओळखून विद्यार्थी केंद्रित संरचनात्मक  अध्यापन कौशल्य विकसीत करून शाळेचा प्रत्येक विद्यार्थी हा यशस्वी होण्यासाठी नेहमीच आपली भूमिका सकारात्मक असते.

    मुलांच्या गणवेशाचा खर्च ही स्वतः ताई. आपण उचलतात  एक सारख्या गणवेशात बसणारी मुले आणि मुली त्यांच्या नवीन गणवेश यांचा रंग आणि पुस्तकांचा सुगंध मनामध्ये रुजवतात. ताई आपल्या कडून नैतिक मूल्य जोपासली जातात. वक्तृत्व कर्तृत्व व नेतृत्व हे शाळेतूनच घडते त्यांचा पाया शाळेतच रचला जातो. या कलागुणांना वाव देण्यासाठी मुलांमध्ये स्टेजकरियर निर्माण व्हावे,मुले पुढे यावीत यासाठी विविध स्पर्धेच्या मधून मुलांमध्ये नेता-अभिनेता कलावंत शिक्षक चित्रकार संगीतकार शोधण्याचा प्रयत्न आपण  करत असतात व त्यांना प्रोत्साहन देत असतात जे विद्यार्थी या भट्टीतून तावून सुलाखून निघतात त्यांचा गुणगौरव  ताई आपण  मोठ्या थाटामाटात करतात.

  विज्ञानाचे जग काय असते हे बाल मना समजावे नवीन शोध नवीन संशोधने ज्या शास्त्रज्ञांनी केली त्यांचे आविष्कार हे विज्ञान प्रदर्शनातून दर वर्षी आपण शाळेत विज्ञान प्रदर्शन भरवतात .

     झाडांचे महत्त्व मुलांना समजावे म्हणूनआपल्या  मार्ग दर्शना खाली शहरातून वृक्षदिंडी काढून हीच झाडे शाळेच्या परिसरात लावली जातात.तसेच सिने अभिनेते सयाजी शिंदे यांनी राबवलेला उपक्रम सह्याद्री देवराई या वृक्षांचे जे संमेलन भरले त्या संमेलनातही मुलांनी सहभाग सक्रिय सहभाग आपण नोंदवलं त्याची दखल स्वतः सयाजी शिंदे व अरविंद जगताप यांनी घेतली.

    खिलाडू वृत्ती मुलात निर्माण व्हावी त्यांच्यातला खेळाडू मैदानात यावा तो तालुक्यापासून तर राज्यापर्यंत खेळावा शाळेचे नाव लवकि करण्यासाठी त्याने मैदाने गाजवावी यासाठी शाळेत विविध स्पर्धांचे आयोजन ताई आपल्या मार्ग दर्शना खाली केले जाते.

     आदर्श व्यक्ती होण्यासाठी आदर्श लोकांचे चारित्र्य जाणे फार महत्त्वाचे आहे महापुरुषांच्या ओळख होणे महत्त्वाचे आहे यासाठी महापुरुषांच्या जयंत्या पुण्यतिथ्या च्या माध्यमातून आपण त्यांचे मूल्ये जोपासणे फार महत्त्वाचेकार्य करत आहात.

    एक आदर्श विद्यार्थी घडवण्यासाठी आपल्या मुलांमधील कला जेव्हा आई-वडील स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहतात तेव्हा त्यांचे डोळे भरून येतात आणि अभिमानाने छाती फुगते व आपला मुलगा मुलगी स्टेजवर जेव्हा हजारो लोकांच्या समोर आपल्या कलागुणांचे प्रदर्शन करते तेव्हा खरंच शाळेचे नाव लौकिक तर होणारच या साठी आपण दरवर्षी स्नेह संमेलन सारखा कार्याकर्म  घेतात हे ही खूप स्तुतीजन्य आहे.

   कोरोनाच्या कठीण परिस्थितीतमध्ये  शाळेतील प्रत्येकाची काळजी करत होत्या खुप आधार देतात हे आवर्जून सांगावेसे वाटते.आतापर्यंत आम्हीं देव देवळात आहे असे म्हणत होतो पण माणसातला देव आज आम्ही साक्षात पाहतो आहे . प्रत्येक शाळेतील शिक्षक शिक्षिका यांच्या सुख दुःखात ताई नेहमी पाठीशी खंबीरपणे उभ्या असतात हे आवर्जून सांगावेसे वाटते.

      आपणा आम्हा सर्वांच्या आधार, प्रेम माया, ममता,आपुलकीची जाणीव ठेवणाऱ्या किर्तीताई तुम्हीं खुप महान आहात म्हणून या महिला दिनाचे औचित्य साधुन आपल्या शांत,संयमी स्वभावाचे गुण जागृत करून आपला आदर, सन्मान करणं हे आम्हांस योग्य वाटते.

    एक महिला प्रशासक म्हणून, शाळेच्या प्रमुख म्हणून, शाळेच्या आधार असणाऱ्या किर्तीताई तुमचे कामही खुप मोलाचे आहे.या महिला दिनाच्या प्रसंगी आपल्यातील मोठेपणा, अंगीकृत गुण, तत्परता, जबाबदारी ही गोरगरीब विद्यार्थी व आम्हां शिक्षक, शिक्षकांसाठी लाख मोलाची आहे.

'लहानांच्या चुका ती..

स्वतावर घेत असते..

करते त्रास सहन स्वत ती..

लहानांचा आधार ती बनत असते..

अशी ती " ताई " असते'..

आभाळाएव्हढी माया तुमची आम्हांवरती राहू द्या, तुमचे विचार सामाजिक, शैक्षणिक, राजकीय जबाबदाऱ्या आम्ही यशस्वीपणे पूर्ण करून आणखी चांगले कार्य, कर्तव्य निभावण्याचा प्रामाणिक प्रयत्न करून जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने आपले हे कार्य पाहून आपला सन्मान एक महिला म्हणून करावासा वाटतो. तुम्हांस जागतिक महिला दिनाच्या खूप खूप शुभेच्छा...💐💐💐

विनायक प्राथमिक शाळा पेठ बीड

विनायक प्राथमिक शाळा पेठ बीड 


  शाळा आदर्श शिक्षण संस्थेची आदर्श विनायक प्राथमिक शाळा पेठ बीड या मागास व कामगार असणाऱ्या परिसरात ज्ञान हे नदीप्रमाणे वाहत राहिले पाहिजे ही संकल्पना घेऊन बीड जिल्ह्याच्या माजी खासदार माननीय केशरबाई क्षीरसागर यांनी या भागाचा शिक्षणाचा अभाव लक्षात घेता 1965 सालि या शाळेची स्थापना पेठ बीड या भागात केली आज या संस्थेचा कारभार त्यांचे पुत्र माननीय जयदत्त अण्णा क्षीरसागर हे संस्थेचे सचिव म्हणून स्वतः लक्ष देऊन पाहत आहेत आदर्श शिक्षण संस्थेचे प्रशासकीय कामकाज माननीय राजू मसाले सर यांच्या मार्गदर्शनाखाली पाहिले जाते शाळा हे माझे कुटुंब आहे अशा मानणाऱ्या शाळेच्या कुटुंबप्रमुख मुख्याध्यापिका किर्ती ताई पांगरकर सर्व शिक्षकांना सोबत घेऊन शाळेला या भागात नावलौकिक मिळून केले आहे आपल्या विविध कल्पना मधून त्यांनी अनेक उपक्रम या शाळेत राबवले आहेत प्राथमिक शिक्षण हा जीवनाचा पाया असतो शाळेची सुरुवात ही या लहान जीवांना नवीन असते त्यांच्या कोवळ्या मनावर दडपण नसावे त्यांचा शाळेचा पहिला दिवस हा उत्साहात जावा म्हणून या लहानग्यांचे स्वागत शाळा वाजत-गाजत करते त्यांचे फुलांनी स्वागत करते.

      बीड जिल्ह्याच्या कानाकोपऱ्यातून आलेले प्रशिक्षण घेऊन तयार झालेले अनुभवी शिक्षक हे या शाळेचा गाडा पुढे नेण्यासाठी तत्पर आहेत कष्टकरी कामगार श्रमिक वर्ग असलेला हा परिसर हातावर पोट भरणारे कुटुंबे सकाळी कामाला गेले तर संध्याकाळी चूल पेटते अशा आर्थिक विवंचनेत जगणारी ही माणसे त्यांच्या मुलांची जिम्मेदारी आपल्या खांद्यावर घेतलेली आपली शाळा मुलांच्या गणवेशाचा खर्चही स्वतः उचलते एक सारख्या गणवेशात बसणारी मुले आणि मुली त्यांच्या नवीन गणवेश यांचा रंग आणि पुस्तकांचा सुगंध मनामध्ये रुजवून शाळेत जेव्हा परिपाठ आला बसतात तेव्हा त्या त्यांच्या दिवसाची सुरुवात संगित्मय प्रार्थना नी समूह गीतांनी व कवितांनी होते त्यातून नैतिक मूल्य जोपासली जातात वक्तृत्व कर्तृत्व व नेतृत्व हे शाळेतूनच घडते त्यांचा पाया शाळेतच रचला जातो या कलागुणांना वाव देण्यासाठी मुलांमध्ये स्टेज करीत निर्माण व्हावे मुले पुढे यावीत यासाठी विविध स्पर्धांमधून मुलांमध्ये नेता-अभिनेता कलावंत शिक्षक चित्रकार संगीतकार शोधण्याचा प्रयत्न शाळेतील शिक्षक करत असतात. व त्यांना प्रोत्साहन देत असतात.

         जे विद्यार्थी या भट्टीतून तावून सुलाखून निघतात त्यांचा गुणगौरव शाळा मोठ्या थाटामाटात करते विज्ञानाचे जग काय असते हे बाल मना समजावे नवीन शोध नवीन संशोधने ज्या शास्त्रज्ञांनी केली त्यांचे आविष्कार हे विज्ञान प्रदर्शनातून शाळेत स्वतः मुलांच्या हातून पाहताना आनंद होतो शिक्षण अधिकाऱ्यांपासून तर पालक या विज्ञान प्रदर्शनाचा आनंद घेतात झाडांचे महत्त्व मुलांना समजावे म्हणून शहरातून वृक्षदिंडी काढून हीच झाडे शाळेच्या परिसरात लावली जातात सिने अभिनेते सयाजी शिंदे यांनी राबवलेला उपक्रम सह्याद्री देवराई या वृक्षांचे जे संमेलन भरले त्या संमेलनातही विनायक शाळा सामील झाली खिलाडू वृत्ती मुलात निर्माण व्हावी त्यांच्यातला खेळाडू मैदानात यावा तो तालुक्यापासून तर राज्यापर्यंत खेळावा शाळेचे नाव लवकि करण्यासाठी त्याने मैदाने गाजवावी यासाठी शाळेत विविध स्पर्धांचे आयोजन करण्यात येते आदर्श व्यक्ती होण्यासाठी आदर्श लोकांचे चारित्र्य जाणे फार महत्त्वाचे आहे महापुरुषांच्या ओळख होणे महत्त्वाचे आहे यासाठी महापुरुषांच्या जयंत्या पुण्यतिथ्या या माध्यमातून मुलांना यामा पुरुषावर भाषणे तयार करायला लावणे व त्यांच्यातील मुले जोपासणे फार महत्त्वाचे असते असे उपक्रमही शाळेत राबवले जातात .

        एक आदर्श विद्यार्थी घडवण्यासाठी आपल्या मुलांमधील कला जेव्हा आई-वडील स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहतात तेव्हा त्यांचे डोळे भरून येतात आणि अभिमानाने छाती फुगते व आपला मुलगा मुलगी स्टेजवर जेव्हा हजारो लोकांच्या समोर आपल्या कलागुणांचे प्रदर्शन करते तेव्हा खरंच शाळेचे नाव लौकिक तर होणारच देशाचा अभिमान मुलांच्या मनात रुजावा यासाठी 15 ऑगस्ट व 26 जानेवारी या दिवशी शहरातून प्रभात फेरी काढून भारत माता की जय या जयघोषात प्रभात फेरी शाळेत आल्यानंतर लोकप्रतिनिधींच्या हाताने झेंड्यांना वंदन केले जाते

तनवीर पठाण

धर्माच्या पलिकडील नाते

 धर्माच्या पलिकडील नाते

                     जाती धर्माच्या पलीकडे जाऊन माणुसकी हा सर्वात मोठा धर्म आहे असे आपण मानतो .पण खरंच असं आपण वागतो का ? असा खूप मोठा प्रश्न आपल्या डोळ्यासमोर उभा राहतो.परंतु खरच काही असो काही लोकं जे कार्य करतात ते कार्य जीवनभर विसरण्यासारखा नसते . आज अशीच एक घटना मी आपल्यासमोर या छोट्याशा लेखाच्या माध्यमातून सादर करत आहे. मी काही दिवसापूर्वी एक छोटासा लेख माझ्या फेसबुक अकाउंट वरून  शेअर केला होता. त्या फेसबुक पोस्टवर बऱ्याच जणांच्या प्रतिक्रिया आल्या त्या प्रतिक्रिया म्हणजे आमच्या कुटूंब विषय असलेले आपले प्रेम .मी फेसबुक वर एक पोस्ट पाहिली मनाला खूप सुखद आनंद मिळाला .बोधेगाव येथील एक मुस्लिम युवकाने म्हणजे बाबा पठाण यांनी आपल्या हिंदू बहिणीचे केलेलं लग्न आणि निभावले मामाचे कर्तव्ये हे त्यांचे कार्य हे खरंच स्तुती करण्यासारखे आहे आणि ते केलं पाहिजे. असे माणसं क्वचितच असतात.  खरंच मी त्यांचे अभिनंदन करेन. 

                       मित्रांनो कदाचित आपल्याला ही गोष्ट माहीत नसेल. परंतु हे येळी गावाचे मुस्लिम घर म्हणजे नामदार पठाण याचे घर आणि या घराती  डॉक्टर बाबूलाल पठाण पाटील  यांनी 1975 च्या काळात आपल्याच गावातील श्री.गजाबा फुंदे हे नाव कदाचित तुम्ही ऐकून असाल. श्री.गजाबा फुंदे हे सुरुवातीला सैन्य दलात  कार्यरत होते.लढाई चालू असताना अचानक बंदुकीच्या पाठीमागचा भाग  त्यांच्या नाकावर लागला. त्यामुळे ते जखमी झाले आणि या कारणामुळे त्यांना सैन्यदलाची नोकरी सोडावी लागली.  ते गावाकडे आले. गावाकडे आल्यानंतर त्यांनी पोस्टमन म्हणून आपली सेवा सुरू केली . पत्नी पारूबाई यांच्याबरोबर  गावातील बुरुजावर  राहत असे. पारूबाई यांना सख्खा भाऊ नसल्यामुळे त्यांनी गुरूभाऊ म्हणून बाबूलाल पठाण पाटील यांना दर वर्षी राखी बांधत असे . बाबुलाल पाटील हे मुस्लिम आणि पारुबाई ह्या हिंदू परंतु कधीच बहीण भावाच्या नात्या मध्ये धर्म व जात येऊ दिली नाही . पारुबाई दर दिवाळीच्या भाऊबिजेला जेवण  करण्यासाठी बाबूलाला पाटलाच्या  पूर्ण घराला जेवणाचे आमंत्रण देत असे . पारुबाई तश्या खूप प्रेमळ आणि शांत स्वभावाचे होत्या श्री गजाबा फुंदे- पारूबाई या दाम्पत्यांना एक एक मुलगी होती शांता. शांता ही आपल्या स्वभावा सारखी शांतच तिचे दहावीपर्यंतचे शिक्षण येळी गावात झाले. दहावी झाल्यानंतर आई-वडिलांनी तिच्यासाठी एक स्थळ पाहिले. हे स्थळ गेवराई तालुक्यातील वडगाव येथील श्री भाऊसाहेब भाबड ग्रामसेवक हे होते.

         सर्व योग जुळून आले आणि लग्नाची सुपारी फोडण्यासाठी सर्व जमा झाले. तेवढ्यात पारूबाई यांनी तिथे एका गोष्टीचा हट्ट धरला की  माझ्या मुलीचं लग्न तिच्या मामाच्या दारातच होणार म्हणजेच बाबूलाल पाटील यांच्या दारामध्ये कराचे असा आग्रह धारला. मित्रानो आज आपण किती छोट्या छोट्या गोष्टीचा विचार करतो हो .पण त्याकाळी अशी काही सामाजिक बांधिलकी होती की त्याचा विचारच आपण करू शकत नाही .बहिण-भावाचे नाते हे  आपल्याला विसरून चालणार नाही पाटलाच्या दारासमोर जो मंडप दिला त्या  मंडपाचा खर्च  व स्पीकर चा खर्च स्वतः पाटलाने केला . लग्नाचा मुहूर्त आला नवरी नवरीच्या माघे मामा म्हणून कोण उभा राहणार कारण पारुबाई यांना भाऊ नव्हता आणि त्याचा वेळे मामाचे कर्तृत्व मुस्लिम गुरू भाऊ बाबूंलाल पठाण पाटलांनी  निभावली आणि लग्न खूप  थाटामाटात  पार पडले या लग्नात नवरी च्या पाठीमागे मामा म्हणून उभा राहण्याचा  जो मान डॉक्टर बाबूलाल पाटील यांनी निभावला तो खर्च स्तुती करण्या सारखा आहे .आज काल सखा मामा हि करू शकणार नाही असे कार्य त्यांनी त्या काळी केले . कदाचित आपल्या गावातील जुन्या लोकांना हे माहित असेल परंतु नव्या पिढीला माहीत होणे हे ही गरजेचे आहे . मुस्लिम कुटूंबातील डॉक्टर बाबूलाल पाटलासारखा माणूस खरंच कदाचितच होणे नाही. आज बोधेगाव येथील बाबा पठाण यांनी केलेल्या कार्याचे कौतुक सर्व जन करत आहोत. पण हे असंच कार्य बाबूलाल पाटलांनी यांनी  70 च्या दशकात केले म्हणजे त्याकाळात केलं ही खूप महत्त्वाची गोष्ट आहे मित्रानो. सांगण्याचं तात्पर्य एवढंच बाबूलाल पाटलासारखे माणूस हे येळी गावचे होते याचा सार्थ अभिमान आहे. ही पोस्ट टाकण्या मागचा उद्देश हाच की त्यांच्या कार्याची ओळख त्या काळामध्ये सोशल मीडिया नसल्यामुळे होऊ शकली नाही. पण आज त्यांच्या कार्याला उजाळा देण्याचा हा छोटासा प्रयत्न मी करत आहे. ही पोस्ट आवडली तर नक्की शेअर करा

अरविंद जगताप :- वृक्षप्रेमी आणि लेखक

 वृक्षप्रेमी आणि लेखक :अरविंद जगताप

    आपले थोडे नाव झाले की आपल्या मातीशी बऱ्याच लोकांची नाळ तुटते. पण असे काही लोक असतात की  त्याची नाळ ही आपल्या मातीशी, तळागाळातील लोकांशी जोडलेले असते. असे लोक बोटावर मोजणे इतकेच असतात त्यातील आपण एक.

     बीडच्या भूमीचे भूमिपुत्र आहात या गोष्टीचा खूप  अभिमान वाटतो आपला जन्म *पाडळसिंगी* येथे झाला. मा. *प्रसिद्ध  मराठी लेखक अरविंद कौशल्या  गणपतराव जगताप*  आपल्या ग्रामीण लोकजीवनाचा प्रभाव आपल्यावरती पडला  आहे . हेच आपण आपल्या लेखनातून वाचकांना दाखवून दिला आहे अरविंद दादा  .

   आज ग्रामीण जीवन आणि ग्रामीण जीवनात घडणाऱ्या रोजच्या घटना त्यात गावातील राजकारण असो  गावातल्या पारावरील  गप्पा गोष्टी असो, गावांमध्ये घडणाऱ्या छोट्या छोट्या गोष्टी असो , माझा शेतकरीबांधव असो .अश्या बारीक बारी गोष्टीचा सखोल अभ्यास करून ते लेखनाचा माध्यमातून सर्व सामान्य पर्यंत आपण मांडले.शेतकऱ्याची आत्महात्या असो, वृक्ष लागवड असो, किंवा वृक्ष तोड असो, यावरती लिहिणारे  आपले लेख व पत्र काळजाचे ठोके चुकवतात आणि पाषाणा सारखाय असणाऱ्या काळजातून तुम्ही आपल्या लेखणीतून अश्रू काढतात. आपल्या लेखनातून आलेली  *गोष्ट छोटी डोंगरा ऐवढी*  हा चित्रपट शेतकरी आत्महात्या का करतो. हे अख्ख्या महाराष्ट्रानी पाहिलं ते आपण खूप सूंदर रित्या मांडले . शेतकरी आत्महात्याचे प्रमाण का वाढत आहे .हे आपण या चित्रपटाच्या माध्यमातून सर्वांसमोर मांडले.

      *चला हवा येऊ द्या*  या शो मधील आपले पत्र ज्या वेळेस वाचले जात असते ना तेव्हा शो मध्ये आलेल्या प्रत्येक  पाहुण्याच्या आपले पत्र वाचन चालू आसतांना  आणि ऐकताना त्यांच्या डोळ्यातुन पाणी येते. आपले प्रत्येक पत्र मी वाचले पण आणि पाहिले पण आईसंदर्भातील पत्र  असो ,बाबा संदर्भातील आपले पत्र असो , पोलीस दादा संदर्भातील आपले  पत्र असो  मुलीच्या लग्न साठी बापाची तळमळी चे पत्र असो इ. या पत्राचे वाचन चालू असताना  प्रेक्षकांच्या डोळ्यातून तुम्ही पाणी उतरवलं . खरंच आपल्याविषयी लिहीत असताना  माझ्यासारख्या  शिक्षकाला आपल्या सारख्या महान लेखका विषय  खूप अभिमान वाटतो. वाटणार का नाही .

      राजकारनाचा  उत्तम गोंधळ पण आपण *गल्लीत गोंधळ दिल्लीत मुजरा* या चित्रपटाच्या माध्यमातून खूप सुंदर रित्या मांडले आहे. अस म्हणताना ना माणसाच्या जो पर्यंत आपण जवळ जात नाही तो पर्यंत त्याचा स्वभाव आपल्याला कळत नसतो. आपल्याला जवळून आणि आपल्या बरोबर विचारांची देवाण घेवाण करण्याचा योग्य आमचे मित्र *अनिल धायगुडे* याच्यामुळे मला सह्याद्री देवराईच्या निमित्ताने आला .इतर जिह्यातील असणारे पर्यटन स्थळ या सारखे आपल्या ही जिल्ह्यत एखादे  स्थळ असावे.हा दुरदृष्टिकोन ठेऊन आपण आणि सयाजी शिंदे सर यांनी  हातात  घेतलेला उपक्रम *सह्याद्री देवराई* हा खरच खूपच चर्चेत राहिला. देशी झाडाविषयीचे  महत्व आपण या प्रकल्पाच्या  माध्यमातून बीडकराणा समजून दिला  आणि आमच्या सारख्या अनेक वृक्ष प्रेमीना आपण जवळ  केले .गेल्या अनेक वर्षापासून आपण बीड मध्ये  *सहयाद्री देवराई* साठी  प्रयत्न करत आहात . या वर्षी 2020 मध्ये आपण जे *पहिले वृक्ष संमेलन* बीड मध्ये घेतले ते खरंच शब्दात किंवा लेखनात सांगता येणार नाही. एवढा मोठे पहिले वृक्ष संमेलन ते ही बीड सारख्या ऊसतोड मजुरांचा जिल्ह्य म्हणून ओळख असणाऱ्या दुष्काळी भाग म्हणून ओळख असणाऱ्या बीड येथील *पालवन* येथे  घेऊन जगात  बीड चे नाव लौकिक केलं. 

      या सह्याद्री देवराईच्या माध्यमाने मी आपल्या संपर्कात आलो हे ही तितकेच खरे  एक लेखक म्हटल्यानंतर किंवा एक अभिनेता म्हटल्यानंतर त्या व्यक्तीकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन हा लोकांचा वेगळाच असतो. तुमच्याविषयी हे वेगळेच आहे.  कोणत्या गोष्टीचा आपणास अभिमान नाही हे मला त्या दिवशी कळले   आपण  आमच्या बरोबर जमिनीवर बसून जेवण केले ते ही खाली काही न टाकता.  त्या वेळेस मला कळले की  सर्वसामान्य सारखे आपले व्यक्तीमत्व आहे . खरंच कळलं आपला स्वभाव आपले वागणे एकदम शांत होते. दादा आपल्या सारखा माणूस आहे तो पण या बीड जिल्ह्याचा भूमीपुत्र याच गोष्टीचा खूप अभिमान वाटतो.

आज आपला वाढदिवस आहे कदाचित हा संदेश आपल्या पर्यंत पोहोचेल किंवा नाही हे सांगता येत नाही दादा आपणास वाढदिवसाच्या खूप खूप शुभेच्छा 💐💐💐


              💐शुभेच्छुक💐

                तनवीर  पठाण

                 सह शिक्षक

    विनायक प्राथमिक शाळा पेठ बीड




आम्ही जगण्यासाठी आमची कला सादर करतो

 आम्ही  जगण्यासाठी 
             आमची कला सादर करतो



             आपण कोठे तरी जात असतो आणि अचानक 'ढोल, थाळी चा आवाज आपल्या कानावर पडतो.आणि आपले वेगात चालणारे पाय अचानक थांबतात आणि  आपोआप त्या आवाजाकडे आपले पाय वळतात .एक छोटी मुलगी आपली कला सादर करत असते . बऱ्याच लोकांच्या लक्षत आले असेल मी  कोणाच्या संदर्भात बोलत आहे ते.होय मी बोलत आहे  डोंबारी समाजाच्या बाबतीत. 

             हा समाज आपली आणि आपल्या कुटूंबातील सदस्यांची पोटाची खळगी भरवण्यासाठी  आपली कला रस्त्यावर सादर करून आपला उदर निर्वाह करत आहे . हे कलाकार आपल्याला अनेक वेळा रस्त्यावर ,चौकात,  दिसले असतील.खरच या कलेची कदर करा. मित्रांनो आज  ही कला लुप्त होत चालली आहे . ही खूप मोठी बाब आहे .म्हणून हे कलाकार आपल्या कलेची  कदर म्हणून सार्वजनिक  ठिकाणी आपली कला सादर करून  लोकांनी स्वेच्छेने दिलेल्या पैशांवर आपला उदरनिर्वाह करतात. 

              वास्तविक पाहता हा  समाज  पिढ्यान्पिढ्या हे काम करीत आल्याचे आपल्याला दिसते .या गतिमान युगात  ही कला संपत चालली आहे. लोककला आज आधुनिक काळात नष्ट होत चालली आहे. या आधुनिक काळात सामान्यपणे ही कला जपणे आणि या कलेची कदर करणे हे आपले कर्तव्य आहे.

 

✍🏻तनवीर पठाण सर

       बीड

📸 महावीर

माणुसकी

 माणुसकी



माणुसकी या शब्दात खूप काही दडले आहे .ज्याला हे कळले  त्यांनी माणुसकी जपली. असाच एक अनुभव काल आम्हाला आला .आज #कोरोना (covid 19) मुळे जग परेशान झालं आहे. कित्येक प्रपंच रस्त्यावर आले आहे. कित्येक कुटुंबामध्ये खाण्यासाठी दाणे नाही. असे कुटूंब  रस्त्यावर आले आहेत. हे आपल्यालाही माहित आहे. परंतु काही अशी लोक आहेत.  कि ती रोज काहीतरी कोणाच्या तरी दान धर्माने आपले पोट भरत असतात .असाच एक अनुभव जो काळजाला भिडणारा होता तो मला आला.काल फिरण्यासाठी आम्ही कपिलधार इथे गेलो होतो. निसर्गाच्या सानिध्या आणि त्यात श्रावण महिना  परिसर कसा  सुखमय व रमणीय झाला होता. कपिलधार च्या या निसर्ग मय वातावरणात  बराच वेळ घालवल्यानंतर   परत बीड कडे निघालो. कपिलधार चा रस्ता संपला आणि आता लागला होता तो महामार्ग . महामार्गा लागल्यानंतर  एक वयोवृद्ध व्यक्ती हातात विना, एक पोत्याचे गाठोडे ,फाटलेला बूट, डोळ्यावर काळा चष्मा ,अंगावर काळ्या रंगाचे फाटलेले जरकीन कदाचित कोणी दिले असेल,आतून मळकट कपडे,पायाला प्लास्टिक गुंडाळलेले.आशा अवस्थेत ते रोडच्या कडेला काहीतरी आपल्या पिशवीत शोधत होते ही गोष्ट मी गाडीतून पाहिली आणि लगेच गाडी बाजूला लावली बाजूला लावल्यानंतर त्या वयोवृद्ध व्यक्तीकडे  गेलोत आणि विचारलं जेवण केलं का हो बाबा त्या वृद्ध व्यक्तीने तोंडाने न बोलत हात हलवत जेवण नाही केलं असं सांगितलं.  गाडीमध्ये आमच्याकडे काही जेवण शिल्लक होते ते जेवण त्या वयोवृद्ध बाबांना दिले चेहऱ्यावर आनंदाश्रू आणि आशीर्वादासाठी वरती झालेले हात कदाचित  आमच्याकडे  काहीतरी मदतीची  अपेक्षा करत असेल  असे  वाटू लागले.  त्या बाबांना विचारलं आता कुठे जायचं ते म्हणाले जिकडे वाट सापडेल तिकडे ?अस म्हटल्या नंतर आम्ही  काही  पैसे मदत म्हणून दिली आणि सांगितली की जपून  ठेवा भूक लागल्यावर काहीतरी घेऊन खा. तेव्हा लगेच त्या बाबांनी विणा हातात घेऊन काहीतरी म्हणून दाखवावे म्ह्णून गुणगुणायला लागले हे सगळं पाहून मन भरून आलं परिस्थिती खूप वाईट असते शेवटी #माणुसकीच्या नात्याने आपणही काहीतरी या समाजाचे देणे लागतो या दृष्टिकोनातून त्यांना स्वतःच जवळ असलेला डबा देणे,त्यांची विचार पुसना करणे  ही एक माणुसकीच .नंतर बीडला आमचा परतीचा प्रवास सुरू केले. जीवन खूप अवघड असतं जोपर्यंत माणसाकडे माणुसकी आहे तो पर्यंत कोणी ना कोणी  कोणासाठी कोणत्या ना कोणत्या मार्गाने तरी  मदतीला धावून येणारच . म्हणून जिथे कुठे असे वयोवृद्ध लोक दिसतील तेव्हा त्यांची मदत करा. या मदतीचा माध्यमातून आपणही ही थोडीफार माणुसकी दाखवू या .

                  तनवीर सर पठाण

                  काझीनगर बीड

शाळा

 शाळा







आज मी एकटी आहे

कारण त्याला कोरोना आहे ||धृ||


 चिमुकल्यांच्या किलबिलाटाने रोज मी

 गजबजणारी आज मात्र शांत आहे

आज मी एकटी आहे

 कारण त्याला कोरोना आहे||१||


          तासा तासाला आवाज देणारी घंटा 

          आज मात्र शांत आहे

          आज मी एकटी आहे

          कारण त्याला कोरोना आहे||२||

 

चिमुकल्यांने गच्च भरणारी मैदाने  

आज मात्र रिकामी आहे

आज  मी एकटी आहे

 कारण त्याला कोरोना आहे ||३||


         चिमुकल्यांच्या आवाजाने घुमणारे वर्ग 

         आज मात्र शांत आहे

         आज मी एकटी आहे

         कारण त्याला कोरोना आहे ||४||


खडू फळ्याचे आतुट नाते 

आज मात्र तुटले आहे

आज  मी एकटी आहे

कारण त्याला कोरोना आहे  ||५||


        ज्ञानचे धडे देणारे गुरुजन

        आज मात्र घरातच बसून आहेत 

        आज मी एकटी आहे

        कारण त्याला कोरोना आहे  ||६||


जून  जुलै गेला सरला ऑगस्ट

तरी पण नाही उघडल्या शाळा

आज पण एकटीआहे

कारण त्याला कोरोना आहे  ||७||

                  ✍🏻 तनवीर पठाण ✍🏻

                  काझीनगर बीड 

लोकनेते मा.मंत्री.श्री.जयदत्त आण्णा क्षीरसागर

लोकनेते




ग्रामपंचयत निकालाच्या माध्यमातून आज परत सिद्ध झाले की . एक कुशल नेतृत्व व संयमी राजकारणी  पराजय झालं म्हणून न खचता परत त्याच उमीदेणे जनतेची सेवा करणे.   त्यांच्या आडीअडचणी जाणून घेऊन त्या सोडविण्यासाठी तत्पर रहाणारे असे लोकनेते #माजी_मंत्री_श्री_जयदत्त_आण्णा_क्षीरसागर* .

     राजुरी(न.) गावात जन्मलेले एक अतुलनीय व्यक्तीमत्व आपल्या कार्यामुळे जनतेच्या अविरतपणे असणाऱ्या प्रेमामुळे एक उमलत नेतृत्व अविरत उभे आहे.. बीड जिल्ह्यातील एक थोरले घर म्हणून या घराकडे पाहिले जाते... राजकारणाचे अनेक अष्टपैलू बाळकडू स्व.#लोकनेत्या_केशरकाकू_क्षीरसागर यांच्या माध्यमातून बीड जिल्ह्यातील लोकांच्या मना मनातील हृदयात पोहचलेल एक असामान्य व्यक्तिमत्व अविरतपणे विकास हाच ध्यास, विकास हाच धर्म, विकास हीच जात समजून सर्व समाजातील, धर्मातील लोकांना बरोबर घेऊन काम करत  आहे... आज पर्यंत आपल्या शैक्षणिक संस्थेच्या माध्यमातून हजारो लोकांना रोजगाराची व नोकरीची संधी उपलब्ध करणारे जयदत्त आण्णा क्षीरसागर एक आजातपुरुष आहे... , गजानन सूतगिरणी, गजानन सहकारी बँक बीड बाजार समिती, बीड दूध संघ, पं. स.,जि. प. यांच्या माध्यमातून प्रत्येक क्षेत्रातील आपल्या कौशल्याची ओळख करून देतात... निवडणुकीपूरते राजकारण व नंतर फक्त समाजकारण व विकास यासाठी ते सत्तेत असो किंवा नसो त्यांना मानाचे स्थान असते... #स्व_गोपीनाथ_मुंडे यांच्या नंतर आज बघितले तर आण्णासाहेबाकडे पाहावे लागेल.. आजही त्यांच्या नावाचा दबदबा, रुबाब कायम आहे.. अनेक मातब्बर नेते आज आण्णांच्या विचारांना मानतात, बीड जिल्ह्याच्या विकासासाठी त्यांचे मार्गदर्शन नेहमीच महत्वाचे असते.. लाखो लोकांच्या प्रत्येक सुख दुःखात आण्णा सदैव बरोबर असतात..

   हजारो लोकांच्या हाताला काम देणारा, हजारो लोकांच्या घरात उद्योगधंदे निर्माण करून आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी नवनवीन संस्थेच्या माध्यमातून उपलब्ध संधीचे सोने करणारे जयदत्त आण्णा यांचे निपुण भविष्यातील वेध घेणारे ध्येय साध्य करणारे ठरतात...आजच्या या परिस्थिती मध्ये आपल्या उत्कृष्ट नियोजन असल्यामुळे भल्या भल्या

 राजकारणातील रथी, महारथीनां  आपल्या शांत व संयमी दूरदृष्टीने, चाणाक्ष पद्धतीने आपलेसे करणारे नेते जयदत्त अण्णा क्षीरसागर आज जिल्ह्यातील धुरंधर लोकनेते आहेत... समाजातील वंचित ,उपेक्षीत लोकांच्या बरोबर असणारे, कार्यकर्त्याला बळ देणारे बीड जिल्ह्यातील लोकांच्याहृदयात आहेत... #वादळे_येतात_आणि_जातात.हे ही चार वर्षे निघून जातील .पराभवाने न खचणारे हे एक कुशल नेतृत्व आहे.  आपल्या विकासाच्या ध्यासाचा वसा न सोडता आज ते मार्गक्रमण करत आहेत... संघर्ष, शक्ती, व संघटन कौशल्य आत्मसात असणारे आण्णा  हे धुरंधर योद्धे आहेत...आपल्या बीड तालुका ग्रामीण भागातील शेतकरी कुटुंबातील प्रमुख असणाऱ्या कार्यकर्त्यांच्या नावांची तोंडपाठ ओळख असणारे व्यक्तिमत्व किती विलक्षण आहे हे दिसून येते... जुन्या व नवीन कार्यकर्त्यांची सांगड घालून  ग्रामपंचयत मध्ये 29 पैकी 21ग्रामपंचायतवर आपले वर्चस्व प्रस्थापित केले आहे. विधान सभेला पडलेले खड्डे हे लोकांनी या माध्यमातून भरून काढले हे हे म्हणणे चुकीचे ठरणार नाही .तस पाहिले तर विकासाचा हा महापुरुष आज  ग्रामीण जीवनात बदल घडवणारा अभियंता अनुभवी नेता ठरत आहे... आपली जनमानसातील स्वच्छ प्रतिमा, शांत व संयमी स्वभावाने ते नेहमीच आपल्या कामात व्यस्त असतात.. बीड जिल्ह्यातील विकासासाठी आपल्या कल्पक दूरदृष्टीने मोठं मोठे प्रकल्प हाती घेऊन जनतेच्या सेवेसाठी  सदैव ते प्रयत्नशील असतात...

*क्षेत्र कोणतेही असो आम्ही विकासासाठी सदैव पुढे राहू* ही भूमिका ठेवून त्यांची विकासाची गंगा वाहत असते... आजही क्षीरसागर कुटुंब  सदैव 24 तास जनतेच्या अडीअडचणी  सोडवण्यासाठी खूप काही प्रेरणा देतो..

विकासाची ही गंगा नेहमी वाहत ठेवू, आपल्या अथक, कल्पक दूरदृष्टी असणारे लोकनेते जयदत्त अण्णा क्षीरसागर यांचे कार्य खूप मोठे आहे.. स्व.काकू नाना क्षीरसागर यांचा सक्षमपणे वारसा ते चालवणारे विकासाचे महामेरू आहेत . त्यांच्या कामाचे मूल्यांकन शब्दात वर्णन करण्यासाठी शब्द अपुरे पडतील...

     ✍🏻तनवीर पठाण ✍🏻

         काझीनगर बीड


डॉ. योगेश भैय्या क्षीरसागर ध्यास विकासाचा

 Attention to developmen
       ध्यास विकासाचा


 महाराष्ट्रासह संपुर्ण देशात सध्या युवा पुढार्यांचा बोलबाला पहायला मिळत आहे. यामध्ये आपला बीड जिल्हाही मागे नाही. काही अपवाद वगळता असतील पण. अन् जेथे अपवाद आहे. तेथील जणताही बोलायला घाबरत नाही.आणि चांगले कार्य करणाऱ्याचे कौतुक करणे हे आपले आद्य कर्तव्य आहे .नेमका तसाच काहीसा प्रकार बीड शहरात पहायला मिळाला.म्हणतातना नेते झाले म्हणजे फक्त Ac गाडीतून फिरायचं आणि लोकांनी नमस्कार घातला तर काच न खाली करता आपल्या गाडीतून नमस्कार करणारे नेते आपण आपल्या महाराष्ट्रात खूप पाहिले असतील. 

      काही नेते असे पण आहेत आपल्या महाराष्ट्रात  की  ते जनतेच्या समस्या जाणुनी घेण्यासाठी  जनता दरबार  बोलून त्यांच्या समस्या सोडवण्याचा प्रयत्न करतात .पण कधी असा नेता पाहिला का जो जनतेच्या आडीअडचणी  थेट जनते मध्ये जाऊन त्यांच्या अडचणी जाणून घेऊन  त्या जिथल्या तेथे सोडवण्याचा प्रामाणिक पणे प्रयत्न करतात. नाही ना ...! तुम्हाला *नायक*  चित्रपट  आठवत असेल. त्यामध्ये  अनिल कपूर जनतेच्या  सर्व अडचनी सोडवण्यासाठी आपल्या बरोबर सर्व शासकीय ताफा घेऊ त्यांच्या अडचणी जिथल्या  तेथे सोडवण्याचा प्रयत्न करत असतो . 

     अगदी मागील काही वर्ष पासून आपल्या बीड शहरात हेच घडत आहे.जनतेच्या मनात काय चालले हे प्रत्येक्ष त्याच्यात जाऊन त्याच्या अडचणी तात्काळ दूर करणारे प्रयत्न आपल्या शहरात होत आहे हे सर्व करत आहे आपल्या बीडचे तरुणाचे  तरुण, तडपदार, निर्णयक्षम,एक उच्चशिक्षित ,स्वच्छ प्रतिमा असणारे  नेते ,डॉ. योगेश भैय्या क्षीरसागर हो मी त्याच्याच बाबतीत बोलत आहे. 



    आजी (केशरकाकू )पासून , तसेच मोठ्या काका व वडिलांना पासून राजकारणाचे धडे मिळाले हे तितकेच खरे आपला व्यवसाय सांभाळून ते मा.आण्णा साहेब, व अध्यक्ष साहेब यांचा राजकीय आणि सामाजिक वारसा  आज खूप प्रमाणिकपणे  पुढे चालवत आहेत .अस म्हणता ना हिरेकी पारख जोहरी जाणे त्याच पद्धतीने मा.आण्णा साहेबांनी बीड शहरातील व तालुक्यातील युवकाची धुरा डॉ. योगेश भैय्या क्षीरसागर यांच्या हाती दिली आहे.  आज ते 100% योग्य ठरली आहे .ते पूर्ण पणे योगदान देत आहेत व देत राहतील यात कसली कणभरभी शंका नाही.

      तस पाहिलं तर तनवीर सारख व्यक्ती आपल्या प्रभागातील अडचणी घेऊन जातो  कसला ही विलंभ न करता  त्या निस्वार्थ पणे मार्गी लावतात.म्हणतात ना कर्म करो फल की चिंता मत करो  हेच कार्य आपल्या हाती भैय्या साहेबांनी घेतले  आहे . सर्वसामान्य जनतेच्या अडचणी काय असतात हो ❓ रस्ता, नाली , विज , पाणी, हे या मुलभूत गरजा *(Basic thunder)* व्यतिरिक्त दुसरे काय असते.याच अडचणी त्याच्यात जाऊन सोडवणं यालाच तर खरा सर्वसामाण्य जनतेच नेता म्हणतात.  काही काम वेळेवर मार्गी लागतात तर काही वेळ लागतो त्या साठी आपण ही वाट पाहावी लागते.

      खरंच जर या पुढार्यांना वेळ मिळाला तर सर्वसामाण्यांना आड़चन राहणारच नाही अन् सध्या बीड शहरात जेथे आड़चन येते तेथे जनता बिनधास्त पणे आपल्या अडचणींचा डॉ. योगेश भैय्या क्षीरसागर यांच्या कोर्टात टाकतात मग काय *on-the-spot action* यामुळे त्यांची लोकप्रियता वाढत चालली आहे .एक नवीन पर्व सुरु झाले आहे. हे म्हणणे वावगे ठरणार नाही .  जे कार्य *मा. अण्णासाहेब व अध्यक्षसाहेबांच्या* नेतृत्वाखाली डॉ. योगेश भैय्या करू शकतात हे मात्र तेव्हढेच खरे...



                          ✍🏻 पठाण तनवीर सर✍🏻

                                 काझीनगर बीड

रुग्णांच्या आयुष्यामध्ये हास्य व प्राण फुलवणारा एक जनसेवक डॉ बी एन पठाण

 रुग्णांच्या आयुष्यामध्ये हास्य व प्राण फुलवणारा एक जनसेवक डॉ.बी.एन. पठाण 


 

   अहमदनगर जिल्ह्यातील पाथर्डी तालुक्यातील येळी हे एक  गाव .ज्या गावाने संपूर्ण महाराष्ट्रात आपले नाव लौकिक केले असे हे येळी गाव .या गावानेअनेक शिक्षक या महाराष्ट्राला दिले आहे .अनेक डॉक्टर इंजिनियर, नेते ,या गावाने दिले आहे .येळी या गावची एक वेगळीच ओळख अहमदनगर जिल्ह्यत आहे ते म्हणजे शिक्षकांचे गाव ..याच गावामध्ये अनेक जाती धर्माचे लोक राहतात .अगदी बोटावर मोजणे इतके मुस्लिम समाजाचे घर या गावात आहे. त्यातील एक म्हणजे डॉ.नामदार पठाण  यांचे .दि 29 /01/1947 रोजी डॉ.नामदार बापूखा पठाण व मेहताबबी पठाण या दाम्पत्याला पुत्ररत्न प्राप्त झाले .ते दुसरे तिसरे कोणी नसून माझे वडील डॉ. बाबासाहाब नामदार पठाण हे होय. 

     लहान वयापासून त्याच्या वडिलांचा वैद्यकीय व्यवसाय हा त्यांना खूप आवडत असे. आपण ही मोठ्या पाणी डॉक्टर होऊ हाच उद्देश  त्यांनी ठेवला होता.या कामी त्याचे  मोठे बंधू बाबूलाल पाटील यांचे मात्र मोलाचे मार्गदर्शन त्यांना लाभले.पुढे मोठे झाल्यावर वैद्यकीय व्यवसाय त्यांनी निवडला . त्या काळी ग्रामीण भागात जास्त डॉक्टर नव्हते जे होते ते प्रामाणिक पणे रुग्णाची सेवा करत.रुग्णांकडे पैसे असो किंवा नसो आपले जे कार्य आहे ते करत राहायचे . 

त्यांनी पुढे आपला हा व्यवसाय तींतरवणी सारख्या ग्रामीण भागात सुरू केला तब्बल ५० वर्षांपर्यंत त्यांनी  रुग्णसेवा केली. 

       रुग्णसेवा करून एखाद्या रुग्णांचे प्राण वाचवून सेवा करणे हे प्रत्येक डॉक्टरचे कर्तृव्य मानले जात असले तरी आजच्या काळामध्ये पैसा व प्रतिष्ठा मिळवण्याच्या प्रयत्नात अनेक डॉक्टर आपल्याला नक्कीच दिसतात हे अनुभवांअंती सर्वांनाच माहिती आहे. मात्र ग्रामीण भागात राहून सर्वसामान्य रुग्णांनाची ५० वर्ष अतिशय कमी दरात व गावागावांत जावून सेवा करून या रुग्णांचे खऱ्या अर्थाने देवदूत ठरत असणारे पठाण दांपत्य हे कुठल्याही प्रसिद्धीस आले नाहीत हे विशेष. खेड्यामध्ये जाण्यासाठी वाहने नसताना या दाम्मत्यांनी सायकलवरून प्रवास करत मध्यरात्रीपर्यंत रुग्णांची सेवा केली. 

     तसेच गावातील लेकींना बाळंतपणासाठी कधीही मोठ्या दवाखान्यांमध्ये जाण्याची वेळ आली नाही वा अवाढव्यही ब खर्चासळी पडण्याची गरज पडली नाही. साधा निरोप जरी या दाम्पत्यांना मिळाला तर सायकलवर अथावा कोणी मोटारसायकल घेवून आले तर मोटारसायकलवर प्रवास करून बाळंतपण पुर्ण होईपर्यंत तिथेच थांबून नॉर्मल डिलेवरी करत ते ही अत्यंत अल्पदरात. डॉ. बाबासाहब पठाण व त्यांच्या पत्नी या सर्वसामान्य नागरिकांच्या सेवेत कायमच झोकून देत असत. त्यांचा जीवनाचा प्रवास डोळ्यांमध्ये साचताना दिपून जाते त्यांचे अहोरात्र जिंव्हळणारे कष्ट खूप काही सांगून जातात. आपल्या संपूर्ण जीवनभरांच्या कार्यकाळात रात्रंदिवस लोकसेवेसाठी तत्पर असणारी त्यांची वैद्यकीय ग्रामीण भागातील लोकांसाठी असणारी सेवा खूप गुणकारी होती. आपल्या समग्र आयुष्यामध्ये त्यांच्या डॉक्टरकीच्या हाताला गुण होता अत्यंत नाममात्र शुल्का मध्ये रुग्णांची सेवा करणारा डॉक्टर रात्रीचा दिवस करून गरिबांचा वाली, आजही त्यांच्या ग्रामीण भागामध्ये लोकांच्या मना मनामध्ये घर करून बसलेला आहे.

त्यांच्या त्या काळामध्ये वाहतुकीची साधने नसल्याने डोंगर, वाड्या, गावे, पायी तर कधी सायकल वरून जात पावसाळा असो वा हिवाळा रुग्णांच्या सेवेसाठी ते सदैव तत्पर असत. कित्येक वेळा त्यांनी बैलगाडीने प्रवास करून रात्रीचा दिवस करून घरच्यांचा कशाचाही विचार न करता सतत रुग्णसेवा हीच आपली ईश्वरसेवा समजून कुणी त्याचा मोबदला दिला तर ठीक तर कधी नाही दिला तरी धन्यता मानून आपली सेवा ते देत होते. रात्रीच्या वेळेस कधी रस्त्याने सायकल पंमचर झाली तरी ते थांबत नव्हते कित्येक किलोमीटर पायी चालत रुग्णांच्या सेवेसाठी पोहचत असे .कधी कधी या रात्रीच्या प्रसंगी अनेकवेळा चोरांनी त्यांना रस्त्यामध्ये अंधारात अडवले पण हे तर डॉक्टर आहेत  रुग्णाच्या तपासणीसाठी चालले आहे .कित्येक वेळा चोरांनी त्यांना घरापर्यंत व्यवस्थित पोहचवले असे आपले कार्य खूप महान होते. एखाद्या रुग्णास पैश्याची अडचण जरी असली तर ते विनामुल्य सेवा देत असे. आपल्या शांत, संयमी स्वभावाने रुग्णांच्या आयुष्यामध्ये  हास्य व प्राण फुलवणारा स्वभाव आम्हांला आजही पहायला मिळतो.

      आज आपला वाढदिवस आपणास वाढदिवसाच्या खूप खूप शुभेच्छा

          ✍🏻 तनवीर पठाण ✍🏻

               काझीनगर बीड

महाराष्ट्रातील कोकण किनारपट्टी एक पर्यटन स्थळ

    महाराष्ट्रातील कोकण किनारपट्टी एक पर्यटन स्थळ  इथल्या सुंदर समुद्रकिनाऱ्यांपासून ऐतिहासिक किल्ल्यांपर्यंत आणि पवित्र मंदिरांपासून सांस्...